Nederland achterop in ethisch beleggen

SOMO pleit voor wettelijke openbaarheid en aanscherpen criteria pensioenfondsen.

In België bestaat al een wet die beleggen in producenten van clustermunitie verbiedt, in Noorwegen hebben pensioenfondsen duidelijke criteria om onethisch beleggen uit te sluiten. Ook verschaffen ondernemingen in onder andere Noorwegen en Engeland een betere publieke inzage in hun beleggingen en de criteria die zij hanteren. Terwijl Nederland voorop loopt in de privatisering van pensioenen en er een spaarvolume is ontstaan dat tot het grootste van de wereld behoort, loopt Nederland achter wat betreft wetgeving over transparantie, beheer, criteria en ethische of duurzame normen. Nederland heeft nog geen gehoor gegeven aan de Europese oproep die de lidstaten aanzet om financiering van clustermunitie te verbieden.

Niet alleen pensioenfondsen maar ook banken en verzekeraars beleggen in bedrijven die het niet nauw nemen met duurzaamheid en mensenrechten. Zo blijkt uit onderzoek dat alle beleggingsfondsen die zichzelf ethisch of duurzaam noemen in Nederland slechts ongeveer 2% van de totale beleggingsfondsen betreffen; voor heel Europa geldt dat voor ongeveer 0,65% van alle beleggingen in fondsen (juni 2006).*

Sommige banken en verzekeraars hanteren meestal hun eigen criteria en beleid, bijvoorbeeld het stellen van vragen op aandeelhoudersvergaderingen. Het effect op grotere duurzaamheid van de bedrijven waarin ze beleggen is echter gering of wordt niet gemeten. Daarbij moeten pensioen- en beleggingsfondsen die duurzaam, sociaal of ethisch verantwoord willen beleggen zich hard maken voor een uitbreiding van het beperkt aantal echte duurzame ondernemingen en projecten.

SOMO doet onderzoek naar knelpunten in de financiële sector vanuit het perspectief van duurzaamheid en armoedebestrijding. Volgens SOMO-onderzoekster Myriam Vander Stichele is ethisch beleggen nog te weinig wettelijk gedefinieerd en verifieerbaar: “Omdat het rendement van pensioenfondsen wel wettelijk verplicht is vastgelegd moet een grondige discussie worden gevoerd hoe we het duurzaam beleggen van fondsen daadwerkelijk kunnen verwezenlijken. Ook beleggingen door pensioenfondsen in hedgefunds en private equity moeten daarbij onder de loep genomen worden.”

* Avanzi SRI Research(opens in new window)