Nationaal Actie Plan is onvolledig

Het Kamerdebat over het Nationaal Actie Plan Bedrijfsleven en Mensenrechten (NAP) is verschoven van 5 maart naar 3 april. Met dit plan laat Nederland zien dat zij de UN Guiding Principles for Business and Human Rights (UNGP’s) in praktijk wil brengen. Het MVO Platform vindt het plan echter onvolledig en doet aanvullende voorstellen in een uitgebreide brief. Onvoldoende tijd hiervoor? Bekijk dan de overzichtelijke nieuwe tool ‘Overheid en MVO’ met daarin kort en bondig de standpunten van het platform verwoord.

Bij bedrijfsgerelateerde mensenrechtenschendingen is het de vraag waar de verantwoordelijkheid van staten ophoudt en waar die van bedrijven begint. Dit is een lastig debat gebleken waarover de internationale gemeenschap − na een lange aanloop − in 2011 tot afspraken kwam, vastgelegd in de UNGP’s. Hiermee wordt afgebakend waartoe staten verplicht zijn (pijler 1: de ‘State duty to protect’) en welke verantwoordelijkheden bedrijven hebben (pijler 2: ‘responsibility to respect’). Verder onderstrepen de UNGP’s dat slachtoffers verhaal moeten kunnen halen (pijler 3: ‘access to remedy’).

Beperkte uitvoering NAP

In december 2013 presenteerde Nederland haar Nationale Actie Plan en heeft daarmee de totstandkoming van de UNGP’s ondersteund. De uitvoering blijft echter beperkt volgens het MVO Platform: met dit actieplan worden de UNGP’s slechts gedeeltelijk geïmplementeerd. De regering wijst op de verantwoordelijkheid van bedrijven om de mensenrechten te respecteren, maar doet zelf onvoldoende om hen te beschermen tegen schendingen en te garanderen dat slachtoffers toegang tot recht en genoegdoening krijgen. De uitdaging zit hem nu in het volledig in praktijk brengen van de UNGP’s.

Bescherming individu ontbreekt

Het meest teleurstellende deel van het NAP betreft de ‘acces to remedy’ voor slachtoffers. Hier wordt uitsluitend ingezet op bemiddeling tussen bedrijven en gedupeerden. De focus in het plan ligt sterk op de risico’s voor bedrijven en op barrières die voor bedrijven kunnen ontstaan als (juridische) maatregelen worden genomen. Het MVO Platform mist in dit hoofdstuk de mensenrechtenbenadering; de bescherming van het individu ontbreekt. Als bedrijven betrokken raken bij schendingen, is aandacht voor slachtoffers van groot belang. Voor hen moeten er juridische en niet-juridische wegen openstaan om verhaal te halen.

Overige verbeterpunten en voorstellen

De in het NAP beschreven plannen rondom genoegdoening voor slachtoffers en de gedeeltelijke implementatie van het NAP zijn slechts twee verbeterpunten volgens het MVO Platform, die in haar uitgebreide brief meer voorstellen en verbeterpunten(opens in new window) benoemt en toelicht. Voor degenen die in een korter tijdsbestek de standpunten van het MVO Platform willen bekijken, biedt de nieuwe overzichtelijk tool ‘Overheid en MVO(opens in new window) ’ uitkomst. Per thema worden de voorstellen voor beter beleid kort en bondig verwoord.

College voor de Rechten van de Mens

Het NAP is door verschillende partijen kritisch bekeken. Zo ook door het College voor de Rechten van de Mens, zij kwam met een lezenswaardige reactie (opens in new window) op het NAP. Ook het College stelt dat veel meer aandacht voor de slachtoffers van (bedrijfsgerelateerde) mensenrechtenschendingen noodzakelijk is.

Lees hier het artikel(opens in new window)  dat het MVO Platform eerder publiceerde over dit onderwerp.