FGG-alliantie en ABP/APG leggen gezamenlijke verklaring af in OESO-klacht

In een internationale coalitie van ngo’s diende de Fair Green & Global-alliantie (FGG) in 2012 een OESO-klacht in tegen pensioenfonds ABP en haar vermogensbeheerder APG, die aandelen hebben in POSCO. Naar aanleiding van de klacht faciliteerde het Nederlandse Nationaal Contactpunt (NCP) een dialoog tussen ABP/APG en de FGG-alliantie, wat resulteerde in een gezamenlijke overeenkomst en een relevante verklaring van het Nederlandse NCP. Met deze overeenkomst hopen de partijen op een positieve bijdrage aan een mogelijke oplossing van het steeds verder escalerende conflict in India. Een conflict waarbij geweld wordt gebruikt tegen de lokale bevolking rondom POSCO’s omstreden mijnbouwproject in Orissa en de mensenrechten niet worden gerespecteerd.

Een internationale coalitie van de Nederlandse FGG(opens in new window) , de Indiase burgerbeweging Lok Shakti Abhiyan, de Noorse ngo-coalitie ForUM en het Zuid-Koreaanse Trans National Corporation Watch, maakte in 2012 melding van de schending van de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen door het Zuid-Koreaanse bedrijf POSCO bij de Nederlandse, Noorse en Zuid-Koreaanse Nationaal Contactpunten voor de OESO Richtlijnen. De klacht was gericht op POSCO, maar ook op het Noorse pensioenfonds GPFG en het Nederlandse pensioenfonds ABP en haar vermogensbeheerder APG. ABP heeft aandelen in POSCO ter waarde van ongeveer 17 miljoen euro(opens in new window) . Volgens deze internationale coalitie hadden genoemde betrokkenen te weinig ondernomen om de situatie te verbeteren en werden zij opgeroepen om meer druk uit te oefenen op POSCO.

Wat doet POSCO verkeerd?

In de Indiase deelstaat Orissa wil POSCO een grote staalfabriek, mijnbouwoperaties en een eigen haven realiseren, inclusief wegen en spoorlijnen. Daardoor zouden natuur en milieu in het gebied onherstelbaar beschadigen en tienduizenden mensen ontheemd raken en hun bronnen van inkomsten verliezen. Geweld door de lokale politie en knokploegen tegen de lokale bevolking die in opstand komt tegen de plannen van POSCO, heeft inmiddels geleid tot de dood van verschillende mensen. Ondanks het hevige verzet en het ontbreken van volledige ‘impact assessments’ en alle benodigde vergunningen, zet POSCO haar plannen onverminderd door. Zonder een betekenisvolle dialoog met de lokale gemeenschappen.

Nederlands NCP onderzoekt rol ABP/APG

Het Nederlandse Nationaal Contactpunt (NCP) behandelde alleen de klacht tegen het Nederlandse ABP/APG; POSCO en het Noorse Pensioenfonds liet zij buiten beschouwing. Met de verklaring die het Nederlandse NCP(opens in new window) naar buiten brengt, bevestigt zij dat de OESO Richtlijnen ook gelden voor financiële instellingen met minderheidsbelangen in multinationale ondernemingen. Met een aandeel van minder dan 1 procent in POSCO heeft ABP/APG – volgens het Nederlandse NCP – weldegelijk een verantwoordelijkheid onder de OESO Richtlijnen om schendingen door POSCO te proberen te voorkomen of te verminderen. Deze bevestiging van het Nederlandse NCP zal invloed hebben op toekomstige vergelijkbare situaties. Het Nederlandse NCP gaat zich inzetten om een internationale missie op te zetten, in samenwerking met het Koreaanse en Noorse NCP, om de lokale situatie in kaart te brengen en na te gaan hoe een effectieve lokale dialoog kan worden opgezet.

Gezamenlijke verklaring FGG en ABP/APG

Na verschillende bijeenkomsten waarin de vertegenwoordigers van de FGG-alliantie, ABP en APG met elkaar in dialoog gingen, stelden zij een gezamenlijke verklaring(opens in new window) op. Hierin komen zij onder meer het volgende overeen:

• De partijen delen de grote zorgen om het toenemend geweld tegen lokale gemeenschappen die zich verzetten tegen de plannen van POSCO. Onderzocht moet worden hoeveel inheemse bevolkingsgroepen benadeeld zijn door POSCO’s plannen en het geweld.
• De partijen vragen de betrokken NCP’s om een onafhankelijke evaluatie en onderzoeksmissie in Orissa te faciliteren. Daarbij moet een inschatting gemaakt worden van de lokale situatie en gekeken worden naar de mogelijk negatieve gevolgen van de invloed van POSCO’s plannen. Maar ook de mogelijkheden om lokale partijen bij elkaar te brengen, moet onderzocht worden.
• Dat er rekening gehouden moet worden met de rechten van de inheemse volkeren in Orissa.
• Alle negatieve gevolgen van de investeringen van POSCO in de geplande bouw van de staalfabriek, maar ook van de mijnen, de wegen en de haven in de omgeving, moeten in kaart worden gebracht.

Zaak nog niet gesloten

De zaak is hiermee nog niet afgesloten, het betreft een voorlopige verklaring van het Nederlandse NCP. Zij heeft zich gecommitteerd aan het opzetten van de evaluatie en onderzoeksmissie, waarbij het van belang is dat ook de Noorse en Koreaanse NCP’s hun medewerking gaan verlenen. De FGG blijft de voortgang op de voet volgen.