Experimenteel borstkankermedicijn onethisch getest op Indiase vrouwen

Mensen in ontwikkelingslanden lopen gezondheidsrisico’s omdat farmaceutische bedrijven medicijnen voor de Westerse markt op hen uitproberen. Vandaag verschijnt een Indiaas onderzoeksrapport dat opnieuw aantoont dat verschillende farmaceutische bedrijven de ethische regels aan hun laars lappen.

Lapatinib

‘Het Indiase Centre for Studies in Ethics and Rights heeft onder andere onderzoek gedaan naar de manier waarop GlaxoSmithKline een medicijn tegen borstkanker heeft getest op ernstig zieke vrouwen in India,’ zegt Annelies den Boer van Wemos, naast Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) opdrachtgever van het onderzoek. ‘Het gaat om lapatinib, een geneesmiddel dat door het Europees Medicijnen Agentschap voorwaardelijk is toegelaten tot de Europese markt.’

Borstkanker

Momenteel zijn er ongeveer 400.000 Indiase vrouwen met borstkanker. De meerderheid heeft geen geld om de reguliere behandeling te betalen. Den Boer: ‘Het ligt dus voor de hand dat de vrouwen meededen aan de lapatinib-test omdat ze geen andere behandelingsmogelijkheden hadden. Hun enige optie was om de risico’s behorend bij een experimenteel geneesmiddel voor lief te nemen. GlaxoSmithKline heeft gebruik gemaakt van hun kwetsbare positie. Inmiddels is lapatinib in India verkrijgbaar, maar voor de meeste borstkankerpatiënten niet te betalen.’

Ook Tjalling van der Schors, ziekenhuisapotheker en lid van een lokale Nederlandse medisch-ethische toetsingscommissie, is kritisch over de test. Hij stelt dat deze nooit door een Nederlandse ethische commissie zou zijn goedgekeurd. ‘Je geeft kankerpatiënten pas zo’n experimentele behandeling als de reguliere behandeling niet meer werkt.’

Placebo’s

Ook AstraZeneca voerde in India klinisch onderzoek uit dat niet door ethische commissies in West-Europa wordt toegelaten. Zo gaf het bedrijf placebo’s aan schizofreniepatiënten. Uit het vandaag verschenen rapport blijkt dat dit onderzoek overbodig was voor een Indiase marktvergunning. Den Boer: ‘Keer op keer blijkt dat patiënten in ontwikkelingslanden worden gebruikt voor het testen van geneesmiddelen die vooral voor de Europese markt zijn bedoeld. Zelf plukken ze er de vruchten niet van. Dat is strijdig met de ethische regels. Het is de hoogste tijd dat de registratieautoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het toelaten van medicijnen tot Europa strenger optreden.’

Campagne

Vandaag start FairDrugs.org, een campagne van een wereldwijde coalitie van gezondheidsorganisaties en wetenschappers onder leiding van Wemos. Den Boer: ‘In een verklaring roepen we beleidsmakers, wetgevers en farmaceutische bedrijven op de rechten van proefpersonen in ontwikkelingslanden te eerbiedigen. Iedereen die de verklaring ondertekent op www.FairDrugs.org(opens in new window) steunt daarmee onze Europese lobby.’