Maatschappelijk verantwoord beleggen

De financiële wereld verkeert in zwaar weer. Banken hebben de afgelopen jaren onverantwoorde financiële risico’s genomen met verstrekkende negatieve gevolgen voor het vertrouwen binnen de financiële sector zelf, maar ook onder consumenten. Naast financiële risico´s hebben banken ook te maken met milieu-, sociaaleconomische en politieke risico’s. Uit nieuw onderzoek van SOMO naar de beleggingen van de vijf grootste Nederlandse retailbanken en twee duurzame banken blijkt dat, ondanks de omvangrijke duurzaamheidsverslagen en de ruime keuze aan duurzame beleggingsproducten, maatschappelijk verantwoord beleggen bij de grote Nederlandse banken nog in de kinderschoenen staat.

De banken ING en ABN AMRO bijvoorbeeld, met meer dan een biljoen op de balans, belegde in 2007 slechts een half procent of minder in verantwoorde beleggingen. De duurzame banken Triodos en ASN Bank beleggen 100 procent duurzaam. Door hun geringe vermogen bleef de omvang van de totale duurzame beleggingen in Nederland in 2007 echter beperkt tot 3,2 procent.

De grote Nederlandse banken hebben allen een omvangrijk beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. SOMO-onderzoek wijst echter uit dat dit beleid nauwelijks van toepassing is op beleggingen en al helemaal niet op beleggingen die de banken in beheer hebben voor klanten. Alle banken bieden klanten de mogelijkheid duurzaam te beleggen. Maar moeten klanten de mogelijkheid krijgen, zoals nu vaak het geval is, om te beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen in Sudan? En hoe verhoudt dat zich tot het algemene mensenrechtenbeleid van banken? SOMO-onderzoeker Roos van Os: “ING geeft bijvoorbeeld aan dat zij de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens onderschrijft en de mensenrechten wil respecteren bij al haar wereldwijde activiteiten. Waarom zijn dan een groot deel van de beleggingen hiervan uitgesloten?”

De Nederlandse overheid is terughoudend met het reguleren van MVO-prestaties van banken en andere bedrijven en stelt veel vertrouwen in het zelfregulerende vermogen van de markt. Door de beperkte toepassing van MVO-beleid in de financiële sector is het voor consumenten, die hun keuze voor een bepaalde bank willen baseren op MVO-beleid en duurzame prestaties, heel moeilijk om na te gaan wat de exacte reikwijdte en toepassing is van dit beleid. Daarbij is transparantie van banken over de reikwijdte en toepassing van hun beleid essentieel om het huidige duurzaamheidsbeleid van banken in de praktijk te kunnen beoordelen.