‘Red’-project Bono in problemen na milieuschandaal in Afrika

Rockster Bono ziet voorlopig af van een verdere samenwerking met het kledingmerk Gap. Dat produceerde in het kader van Bono’s project ‘Red’, T-shirts en jeans waarvan de helft van de opbrengst naar onder andere aidsonderzoek ging. Nu blijkt echter dat de fabrieken die voor Gap kleren produceren in het Afrikaanse Lesotho de omwonenden ziek maken.

Het milieuschandaal kwam aan het licht toen een reporter van de Britse krant The Sunday Times ter plekke een kijkje ging nemen. Afval gestort door een bedrijf dat samenwerkt met onder meer Gap en Levi Strauss zorgt voor serieuze gezondheidsproblemen. Tonnen en tonnen afval storten de Taiwanese bedrijven Nien Hsing en Formosa Textile, die beide deel uit maken van de Nien Hsing Fashion Group in de buurt van hun fabrieken in Maseru, de hoofdstad van het Afrikaanse koninkrijk Lesotho. Rond de bedrijven, waar onder meer de Gapjeans gemaakt wordt, liggen stapels en stapels afgedankte jeans. Dag in dag uit rijden de vrachtwagens met afval aan en af. Kinderen uit nabijgelegen sloppenwijken overleven door het verzamelen en verkopen van afgedankte jeansbroeken.

Volgens The Sunday Times verzamelen de kinderen de vodden in zakken waar ooit gevaarlijke chemische stoffen in zaten. Zo zouden her en der zakken met het opschrift calciumhypchloriet te vinden zijn. Dat is een bleekmiddel dat vaak gebruikt wordt in de textielindustrie. De restanten in de zakken bezorgden de kinderen een jeukende uitslag op armen en benen. Bovendien liggen er tussen de bergen kleren ook tal van naalden en messen, eveneens afkomstig van Nien Hsing en consorten.

Blauwe rivier

Niets is echter zo erg als de dampen: om de afvalberg onder controle te houden, steken medewerkers van de fabriek regelmatig bergen denim in brand. Maar jeans heeft in Lesotho ook in de huishoudens steenkool vervangen als belangrijkste brandstof. De dampen van al die brandende jeansbroeken hebben echter afschuwelijke gevolgen voor de kinderen die er dag in dag uit in moeten rondlopen. Kinderen getuigen hoe ze nachtenlang moeten hoesten. Uit hun longen komt niets dan zwart slijm. Als ze toch slapen, piept hun ademhaling. Hun luchtwegen raken met de dag meer geïrriteerd. En er is nog een probleem. De nabijgelegen Caledonrivier, de belangrijkste bron van water voor veel bewoners als het op koken of baden aankomt, heeft al jaren een onnatuurlijke helblauwe kleur. Ook hier ligt de oorzaak bij de fabrieken die restanten textielverf en andere chemische troep in de Caledon dumpen. Zuiverder water is voorhanden maar dan moeten de bewoners wel anderhalve kilometer stappen. Lesotho heeft echter een enorm hoog aantal aidspatiënten: 30 procent van de bevolking is hiv-positief. In de sloppenwijken rond de fabriek ligt dat percentage vaak nog hoger.

Heel veel kinderen staan er alleen voor en de moeders die thuis zijn, zijn vaak de zwak om tot aan het schone water te geraken. Bijgevolg zijn ze genoodzaakt om het giftige goedje uit de Caledonrivier te gebruiken voor het huishouden. Gap heeft in een schriftelijke reactie laten weten voorlopig alle contracten met Nien Hsing on hold te zetten. Ze kondigen aan de zaak, samen met een onafhankelijk milieuorganisatie te onderzoeken en het lokale managment bijscholen omtrent het afvalbeleid. Levi Strauss, dat eveneens jeansbroeken laat maken in Maseru, zei "verontrust te zijn door de vervuiling van het water". Ze hebben eveneens een vertegenwoordiger ter plaatse gestuurd en beloven ‘"de gemeenschap en de kinderen te beschermen".

Er worden, althans tijdelijk, ook geen Red-T-shirts en -jeans meer geproduceerd in Lesotho. Red is een initiatief van U2-zanger Bono en werd in 2006 in het leven geroepen. Het overkoepelend label werkt samen met onder meer Armani, Converse en American Express. De opbrengst van de Redproducten die deze merken op de markt brengen wordt voor de helft geïnvesteerd in de strijd tegen aids, tbc en malaria op het Afrikaanse continent.

Bij de start van de samenwerking met Gap bracht Bono een bezoek aan de fabriek aan Lesotho. Hij zei toen ervan overtuigd te zijn dat het werk in het bedrijf heel wat mensen uit de armoede zou halen. Dat dat niet meteen het geval is, bleek al in 2007 uit een rapport van de Nederlandse Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). De fabriek waar de Gapspullen gefabriceerd werden, betaalt zijn medewerkers het – extreem lage – wettelijke minimumuurloon. Toen al stelden de onderzoekers dat die houding "de voordelen voor de regio waar geproduceerd wordt beperkt". Dampen van brandende jeansbroeken doen kinderen nachtenlang hoesten. Uit hun longen komt niets dan zwart slijm.

In 2006: Bono toont een rode kredietkaart om het liefdadig- heidslabel Red te promoten.

Bron: demorgen.be