Arbeidsomstandigheden onder druk door theeprijzen

Arbeidsomstandigheden van theeplukkers wereldwijd staan onder druk door lage wereldmarktprijzen en hoge productiekosten. Dit is één van de conclusies in het vandaag gelanceerde SOMO-rapport “Sustainability Issues in the Tea Sector”.

Het nieuwe SOMO-rapport analyseert de omstandigheden in zes belangrijke theeproducerende landen: India, Sri Lanka, Vietnam, Indonesië, Kenia en Malawi. Het blijkt dat arbeidsomstandigheden van theeplukkers onder druk staan door lage marktprijzen als gevolg van met name overproductie en hoge productiekosten. Deze groep die de meerderheid van de arbeidskrachten in de theesector vormt heeft vaak te kampen met weinig arbeids- en inkomenszekerheid, lage lonen, discriminatie op etnische of gendergronden en het ontbreken van een beschermende uitrusting. Het ontbreekt deze mensen regelmatig aan goede huisvesting met adequate basisvoorzieningen en in extreme gevallen zelfs aan drinkwater en voedsel. Tegelijkertijd hebben plantagewerknemers geen mogelijkheden hun omstandigheden te verbeteren omdat onafhankelijke vakbonden niet functioneren, niet bestaan of hen niet vertegenwoordigen omdat ze tijdelijke krachten zijn. Terwijl thee steeds vaker door kleine boeren wordt geproduceerd, is ook hun situatie vaak problematisch omdat de prijzen die betaald worden voor verse theebladen veelal onder de productiekosten liggen. De ecologische voetafdruk van de sector is aanzienlijk, met minder biodiversiteit als gevolg van de aanleg van theeplantages waar eerst natuur was (conversie van ecosystemen), hoog energieverbruik (waarvoor gekapt hout wordt gebruikt) en de veelvuldige toepassing van pesticiden in sommige landen.

De theehandel en distributie wordt gedomineerd door een klein aantal internationale bedrijven, als Unilever (Lipton, PG Tips), Tata Tea (Tetley) en Sara Lee (Pickwick) die profiteren van de stabiele detailhandelprijs en die, samen met detailhandelaars, meer dan drie kwart van de (Nederlandse) consumentenprijs binnenhalen. Het blijkt dat deze theebedrijven zich steeds vaker inzetten om de problematische omstandigheden in hun toeleveringsketen aan te pakken. Ze doen dit onder meer door Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Tot op heden hebben deze strategieën echter niet geleid tot een adequate aanpak van de problemen. Met deze vergelijkende analyse van de omstandigheden, de obstakels en de mogelijkheden in de thee-industrie en met het geven van aanbevelingen wil SOMO bijdragen aan een meer duurzame theesector.