Automakers nemen hun verantwoordelijkheid niet

In hun MVO-beleid houden de tien grootste automobielfabrikanten geen van allen rekening met de mensenrechtelijke gevolgen bij het delven van hun metalen. Zij lopen het risico in verband te worden gebracht met ernstige schendingen van mensenrechten. Dit zijn de voornaamste conclusies in het rapport ‘Driven by Corporate Social Responsibility? Top ten car manufacturers – A CSR analysis’.

Hoewel de urgentie van de aanpak van deze problemen wordt onderkend in andere sectoren, zoals de elektronicasector, heeft men in de autosector tot nu toe geen enkele actie ondernomen. SOMO-onderzoeker Tim Steinweg zegt: “Naarmate auto’s steeds meer elektronische onderdelen bevatten, ontstaat er een steeds groter verband tussen deze sector en de conflictmineralen uit de Democratische Republiek Congo. Maar geen van deze ondernemingen onderneemt enige actie.” Uit het rapport blijkt tevens dat de meeste ondernemingen systemen hanteren die hen in staat stellen de oorsprong van de door hen gebruikte metalen te achterhalen, en dat milieu- en kostenoverwegingen een rol spelen in het inkoopbeleid. Er zijn sterke aanwijzingen dat het een bewuste keuze is of men deze systemen al dan niet gebruikt om bij inkoop van grondstoffen rekening te houden met de mensenrechten. Uit het onderzoek blijkt tevens dat de sector beschikt over goed ontwikkelde mechanismes voor hergebruik, die kunnen worden aangewend om de vraag naar nieuw gewonnen grondstoffen te reduceren.

In tegenstelling tot bedrijven in de autosector, doen ondernemingen in de elektronicasector steeds meer om de problemen in deze fase van hun toeleveringsketen aan te pakken. In deze sector brengt men momenteel de oorsprong van de gebruikte grondstoffen in kaart en worden eerste stappen gezet richting een certificeringsprogramma voor één bepaald metaal, namelijk tantalium. Hoewel deze inspanningen nog niet hebben geresulteerd in concrete verbeteringen voor de arbeiders en gemeenschappen rond de mijnen in kwestie, zijn deze wel een indicatie dat deze sector in toenemende mate bereid is zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de volledige toeleveringsketen.

De autofabrikanten zouden op dit gebied met de elektronicasector kunnen samenwerken. Beide sectoren hebben een groot marktaandeel en deze bundeling van marktmacht zou kunnen bijdragen aan meer duurzame mijnbouwactiviteiten. Steinweg zegt in een toelichting: “Wanneer deze sectoren serieus werk zouden maken van duurzame inkoop van materialen, dan hebben mijnbouwbedrijven, handelaren en andere tussenpersonen geen andere keus dan zich netter te gedragen.”

SOMO’s publicatie Driven by Corporate Social Responsibility? verschijnt na een gezamenlijke verklaring van Maatschappelijk Verantwoorde Beleggers en duurzame fondsen, waarin ondernemingen worden opgeroepen om de schendingen van mensenrechten in de Democratische Republiek Congo te onderkennen en stappen daartegen te ondernemen.

Download paper Driven by Corporate Social Responsibility? Top ten car manufacturers – A CSR analysis (alleen in het Engels)