Cobalt blues

Geplaatst in categorie:

Lang lezen

Geschreven door:

Geschreven door: Esther de Haan

Geschreven door: Vincent Kiezebrink

Gepubliceerd op: 18 april 2016

Nieuw onderzoek van SOMO brengt het structurele karakter van mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling aan het licht, die worden veroorzaakt door kobaltmijnen in de Democratische Republiek Congo.

Kobalt wordt gebruikt in smartphones, laptops, elektrische auto’s en veel andere producten die ons leven prettiger maken. Maar dat geldt niet voor de lokale gemeenschappen in Congo, waar het kobalt gewonnen wordt. Hun levens en rechten worden bedreigd door kobaltmijnen.

Wat is er mis met kobaltwinning?

Om te beginnen opereren de kobaltmijnen dicht bij steden en dorpen. Duizenden mensen worden hierdoor blootgesteld aan ernstige milieuvervuiling door uitlaatgassen, stof, lawaai en verontreinigd water afkomstig van de mijnen, hun vrachtwagens en hun verwerkende industrie.

Landrechten en wetten

De mijnen leggen beslag op grote stukken bos, landbouwgrond en watervoorraden. Hierdoor verliezen lokale gemeenschappen die in de buurt van de mijnen wonen, vaak hun toegang tot water, land en bossen, zonder dat zij hiervoor toestemming hebben gegeven of er zelfs maar over geraadpleegd zijn.

De Congolese mijnbouwwetgeving verplicht mijnbouwbedrijven om lokale gemeenschappen te consulteren en om een constructieve dialoog te voeren, maar dit wordt vrijwel nooit goed gedaan. De Congolese overheid neemt haar burgers onvoldoende in bescherming tegen dit soort wanpraktijken.

Gedwongen verhuizingen

Ook moeten regelmatig hele dorpen gedwongen verhuizen als er nieuwe koper- en kobaltmijnen worden geopend. Zo moesten de inwoners van het dorp Kishiba bijvoorbeeld plaats maken voor de ERG Frontier kobalt- en kopermijn.

De bewoners van het dorp werden gedwongen om te verhuizen zonder dat ze fatsoenlijk geconsulteerd waren en zonder compensatie voor het land en de huizen die ze verloren. In hun nieuwe woonplek Kimfumpa is geen werk, geen schoon drinkwater, de landbouwgrond is er onvruchtbaar en er zijn geen scholen en gezondheidszorg aanwezig.

Vervuild water

De mijnen vervuilen vaak de bodem en de waterbronnen in de omgeving. Een voorbeeld hiervan is de lozing van afvalwater door het mijnbouwbedrijf MKM in de Dikanga rivier. Het water werd hierdoor ongeschikt voor consumptie, hoewel de dorpen in de buurt ervan afhankelijk zijn. De vervuiling vond plaats in de Basse Kando, een beschermd natuurgebied waar officieel geen mijnbouw plaats mag vinden. MKM en verschillende andere mijnbouwbedrijven kregen desondanks een vergunning voor hun mijnbouwactiviteiten van het Congolese Ministerie van Mijnbouw.

Vieze lucht

Steden zoals Lubumbashi en Likasi kampen met ernstige luchtverontreiniging door de duizenden vrachtwagens die dag en nacht op en neer rijden naar de mijnen. De lokale bevolking vreest voor haar gezondheid. Van dergelijke luchtvervuiling is bekend dat deze bij langdurige blootstelling ernstige longaandoeningen kan veroorzaken, zoals astma, verminderde longcapaciteit en longontstekingen.

Oplaadbare batterijen

Congo produceert 41 procent van alle kobalt in de wereld. SOMO’s rapport laat zien hoe het grootste deel van alle Congolese kobalt in China terechtkomt, waar het wordt verwerkt tot oplaadbare lithium-ion batterijen. Deze batterijen worden gebruikt in producten zoals smartphones, laptops en in toenemende mate ook in elektrische auto’s. Het is dus zeer waarschijnlijk dat kobalt uit Congo in onze mobieltjes en andere elektrische apparaten zit.

Naar verantwoorde mijnbouw

Congolese kobalt is niet de enige grondstof waarvan de winning tot mensenrechtenschendingen leidt. Ook rond de winning van tin, goud en (andere) conflict mineralen spelen grote milieu- en mensenrechtenproblemen. De inzet van overheden en bedrijven is hard nodig om tot verantwoorde winning van grondstoffen te komen. En daarbij gaat het niet alleen om de mijnbouwbedrijven, maar ook om bedrijven in de productieketen die deze grondstoffen afnemen, zoals de elektronica-industrie.

Om tot deze omslag te komen, organiseert het GoodElectronics netwerk op 19 april de Round Table Meeting on Responsible Mining for Electronics(opens in new window)  met internationale deelnemers van bedrijven en maatschappelijke organisaties.

Cobalt blues

Deze story is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Europese Unie. De inhoud is de verantwoordelijkheid van SOMO en reflecteert op geen enkele manier de standpunten van de Europese Unie.

Geplaatst in categorie:

Lang lezen

Geschreven door:

Geschreven door: Esther de Haan

Geschreven door: Vincent Kiezebrink

Gepubliceerd op: 18 april 2016