Duurzaam inkopen kan niet zonder een eerlijke prijs

In 2010 moeten alle overheidsinkopen en aanbestedingen – in totaal voor 40 miljard per jaar – duurzaam zijn. Maar in de praktijk telt bij het inkoopbeleid van gemeenten, provincies en het rijk meestal alleen de prijs. De Werkgroep Duurzame Natuursteen spoort de overheid aan sterker in te zetten op duurzaamheid.

Daar lijkt, tenminste op termijn, verandering in te komen. Het Initiatief Duurzame Handel (IDH), dat op 23 oktober in Den Haag van start gaat, wil de situatie in de toeleveringsketens van bedrijven structureel verbeteren. De Werkgroep Duurzame Natuursteen, waar SOMO aan deelneemt, is één van de initiatieven die door het IDH wordt ondersteund. Tegelijk zijn de leden van de Werkgroep bezorgd dat ze in de praktijk gedwongen worden om hun ambities naar beneden bij te stellen. De onwil van veel overheidsinkopers om duurzaamheid in de praktijk toe te passen belemmert de leden van de Werkgroep om hun doelstelling waar te maken.

Voor de natuursteensector zal het IDH de Werkgroep Duurzame Natuursteen (WGDN) ondersteunen bij concrete verbeterprogramma’s om nijpende kwesties in de sector aan te pakken, waaronder kinderarbeid, dwangarbeid, lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden. Met deze betrokkenheid van de overheid zal de WGDN, die eind 2005 is opgericht, zich ontwikkelen tot een volwaardig multi-stakeholder initiatief.

In 2009 zullen de bedrijven die deelnemen aan de WGDN beginnen met een viertal proefprojecten, waarin verschillende partijen betrokken zullen worden, zowel in Nederland als in productielanden zoals India en China. Zij zullen specifieke ketens selecteren om de steun voor de doelstellingen van de WGDN ook onder Indiase en Chinese bedrijven te vergroten. Waar mogelijk worden concrete verbeteringen, bijvoorbeeld betere veiligheidsvoorzieningen, in steungroeves en bij de verwerking doorgevoerd. Deze proefprojecten zullen in de loop van de komende jaren een vervolg krijgen in de vorm van langlopende verbeterprogramma’s met een meer structurele benadering.

De ondersteuning van het IDH door de overheid is van groot belang, maar voor het slagen van de verbeterprogramma’s moet duurzaam inkopen ook gepaard gaan met ‘de juiste prijs’. De bedrijven in de WGDN zijn vaak in belangrijke mate afhankelijk van overheidsopdrachten en hebben de steun van hun klanten nodig voor daadwerkelijke verduurzaming van de keten. Zolang overheidsinkopers alleen kijken naar de laagste prijs, zoals op dit moment vaak het geval is, zijn de mogelijkheden beperkt om echte verbeteringen door te voeren, zoals betere lonen en geen kinderarbeid.

Om concrete resultaten te behalen moet de overheid, of het nu om rijk of gemeentes gaat, uit de spagaat komen dat ze wel duurzaamheid nastreven maar daarvoor niet de prijs willen betalen.

De Werkgroep Duurzame Natuursteen bestaat uit de bedrijven Feikema, Michel Oprey Beisterveld, RMP Grafmonumenten en Beltrami (Belgisch), de brancheorganisaties ABN en VNNI, de maatschappelijke organisaties COS Nederland en de Landelijke India Werkgroep en de kennisinstellingen CREM en SOMO.

Voor meer informatie over de Werkgroep Duurzame Natuursteen:
Gerard Oonk, Landelijke India Werkgroep, tel. 030-2321340 of 06-51015260