Energiereus RWE trekt miljardenclaim tegen Nederland in

Het Duitse energiebedrijf RWE heeft laten weten(opens in new window) de internationale arbitrageprocedure bij het International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) tegen de Nederlandse Staat in te willen trekken. Het bedrijf had deze procedure op 2 februari 2021 aangespannen op basis van het Energy Charter Treaty (ECT), waarbij het €1,4 miljard eiste als compensatie voor verwachte schade als gevolg van de zogenaamde ‘Kolenwet’ die vanaf 2030 energieopwekking met kolen verbiedt.

Nieuws

Bart-Jaap Verbeek

1 november 2023

RWE’s besluit om de zaak in te trekken volgt op de uitspraak in hoger beroep van het Duitse Hooggerechtshof in Karlsruhe van 27 juli. Het Duitse hof bevestigde dat volgens het Europees recht de arbitrageclausule van het ECT geen geldige grondslag voor een arbitrageovereenkomst kan zijn. Eerder kwam het Europese Hof van Justitie al tot dezelfde conclusie.

Hoger beroep

RWE en Uniper hebben nu alleen nog een zaak in Nederland lopen, een hoger beroep bij het Gerechtshof in Den Haag. Dit hoger beroep is ingesteld tegen eerdere vonnissen van de Haagse rechtbank. Die bevestigde eind vorig jaar dat de kolenwet ‘rechtmatig, proportioneel en voorzienbaar is’ en dat de Nederlandse Staat daarom geen compensatie aan de eigenaren van de kolencentrales hoeft te betalen.

In het hoger beroep doet RWE een beroep op de investeringsbescherming van het ECT. Het is daarmee de eerste keer dat het ECT wordt gebruikt bij een zaak (opens in new window) voor een nationale rechter.

RWE ontving onlangs een compensatie (opens in new window) van €331,8 miljoen voor de tijdelijke beperking van kolenproductie in 2022. Deze productiebeperking was opgelegd door de Nederlandse overheid, om aan het Urgenda-vonnis te voldoen.

Struikelblok

Het ECT ligt de laatste jaren onder vuur. Het verdrag biedt investeerders in de energiesector vergaande bescherming, waardoor het een belangrijk struikelblok is voor de energietransitie. Nederland gaf vorig jaar aan uit het verdrag te willen stappen, omdat het onverenigbaar is met Nederlandse en Europese klimaatdoelstellingen.

Een groeiend aantal EU-lidstaten, alsook de Europese Commissie en het Europees Parlement willen uit het verdrag stappen. Er is een gekwalificeerde meerderheid in de Raad nodig om tot een gezamenlijke EU-uittreding te kunnen komen. Omdat een aantal lidstaten vooralsnog lid van het ECT willen blijven, kan de EU voorlopig geen standpunt innemen. De volgende ECT vergadering staat gepland voor 20 november.