Oekraïense pluimveegigant MHP ontwijkt belastingen via Luxemburg en Cyprus

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Vincent Kiezebrink

Gepubliceerd op: 21 oktober 2020

Het Oekraïense pluimveebedrijf MHP, een van de grootste exporteurs van kipproducten naar de Europese Unie, gebruikt brievenbusmaatschappijen in belastingparadijzen Luxemburg en Cyprus om in eigen land belastingen te ontlopen, blijkt uit een rapport van SOMO. De agressieve belastingpraktijken van de pluimveeproducent staan in schril contrast met de doelstellingen van de internationale ontwikkelingsbanken die het bedrijf hebben ondersteund.

A fox in the henhouse

Brievenbusbedrijven in Cyprus, Luxemburg en andere notoire belastingparadijzen binnen en buiten Europa hebben MHP – kort voor Myronivsky Hliboproduct – in staat gesteld om naar schatting 98 miljoen dollar aan belastingen te ontwijken in thuisland Oekraïne, volgens het SOMO-rapport ‘A fox in the henhouse’. Het bedrijf maakt niet alleen gebruik van fiscale structuren in het buitenland, maar geniet ook enorme subsidies en voordelen in Oekraïne zelf, waardoor het geen vennootschapsbelasting en nauwelijks BTW hoeft af te dragen. Het bedrijf is daarmee grotendeels vrijgesteld van Oekraïense belastingen, tegelijkertijd doet het zijn uiterste best om de belastingen die het nog schuldig is te vermijden.

“Door de financiering van investeerders via brievenbusmaatschappijen in Luxemburg en Cyprus te laten lopen, heeft MHP op agressieve wijze gezocht naar manieren om Oekraïense belasting te ontwijken,” zegt Vincent Kiezebrink, onderzoeker bij SOMO. “Dit bedrijf heeft zowel zijn wortels als de meeste van zijn activiteiten in Oekraïne, terwijl de moedermaatschappij in Cyprus is gevestigd. MHP is kennelijk bereid tot het opzetten van uitgebreide belastingontwijkingsstructuren om te voorkomen dat het zijn eerlijke bijdrage moet leveren.”

‘Batman cut’ en andere controverses

De belastingontwijkingspraktijken van MHP komen bovenop verschillende andere controverses waarmee het bedrijf door de jaren heen de krantenkoppen heeft gehaald. Het bedrijf werd onder meer geconfronteerd met klachten over het schenden van de rechten van omwonenden, corruptie, lucht- en watervervuiling, en intimidatie en mishandeling van activisten. In de Europese Unie werd het bedrijf berucht om de manier waarop het EU-importquota op kipfilets omzeilde door er een bot in te laten zitten. Deze ‘Batman cut’ werd massaal de EU ingevoerd, om bij de Jan Zandbergen Groep in Veenendaal te worden verwerkt tot reguliere kipfilet.

MHP is sinds 1998 snel gegroeid en is nu een van de grootste exporteurs van kipproducten naar de EU, met een omzet van ruim 2 miljard dollar in 2019. Internationale ontwikkelingsfinanciering heeft een belangrijke rol gespeeld in deze groei. De Europese Investeringsbank (EIB), de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD) en de International Finance Corporation (IFC) verstrekten het bedrijf sinds 2003 honderden miljoenen dollars aan leningen (zie ook het SOMO-rapport ‘Chicken Run‘ uit 2015). Het bedrijf heeft ook aanzienlijk geprofiteerd van de exportkredietverzekering verstrekt door Nederlandse verzekeraar Atradius, waarvoor de Nederlandse staat financiële garanties verleent.

Kiezebrink: “Deze ontwikkelingsbanken geven duidelijk aan dat hun leningen bedoeld zijn om duurzame economische ontwikkeling te stimuleren, onder transparante voorwaarden. Het was al alarmerend dat er publiek geld bleef gaan naar een bedrijf met zo’n slechte staat van dienst op het gebied van mensenrechten en milieuvervuiling, maar de agressieve belastingontwijking van MHP maakt nog duidelijker dat investeren in dit bedrijf niet in overeenstemming is met de doelstellingen van de banken.”

Banken, herzie jullie beleid

Het rapport concludeert dat ontwikkelingsbanken zoals de EBRD, de IFC en de EIB moeten afzien van toekomstige investeringen in MHP en onderzoeken hoe ze, in strijd met hun uitgangspunten, hebben kunnen investeren in een bedrijf met een slechte staat van dienst.

De lidstaten die met belastinggeld bijdragen aan deze ontwikkelingsbanken, moeten hun stem gebruiken om de praktijken van de banken te veranderen en ervoor te zorgen dat bedrijven die geld ontvangen mensenrechten respecteren en niet aan belastingontwijking doen.

Moties in de Tweede Kamer van de Partij voor de Dieren in 2015 en 2019 hebben ertoe geleid dat Nederland binnen de EBRD tegen verdere leningen voor MHP stemt(opens in new window) . Nu is het van belang dat Nederland zich ook afkeert van verdere steun voor MHP binnen de IFC, de EIB, en via de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius.

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Vincent Kiezebrink

Gepubliceerd op: 21 oktober 2020