Europese Commissie wil geen inspraak burgers bij TTIP en CETA

Een verzoek voor de lancering van een burgerinitiatief rond TTIP en CETA is op 10 september door de Europese Commissie afgewezen. De Europese Commissie weigert het initiatief te registreren omdat het buiten de bevoegdheden van de Commissie zou vallen. Maatschappelijke organisaties, waaronder TNI en SOMO, vinden dat de Commissie zeggenschap van burgers ondermijnt en roepen de nieuwe Commissie op om dit besluit terug te draaien.

Roeline Knottnerus van SOMO: “Met de afwijzing van het Europees burgerinitiatief over TTIP en CETA bewijst de Commissie eens te meer vooral te luisteren naar de lobby van het bedrijfsleven en de stem van de burger te negeren.” In de aanloop naar de TTIP onderhandelingen zat de EC aan tafel met 520 lobbyisten van het bedrijfsleven (92% van de consultaties rondom TTIP). Slechts 26 keer werd er gesproken met andere stakeholders (4%).

Het burgerinitiatief

Het burgerinitiatief, van bijna 230 organisaties uit 21 EU-lidstaten, wilde de Europese Commisie vragen te stoppen met onderhandelen over TTIP (met de VS), en het CETA- verdrag met Canada niet te ratificeren. Met één miljoen te behalen handtekeningen is de Commissie dan verplicht op de vraag in te gaan met een hoorzitting in het Europees Parlement en een serieus onderzoek.

ISDS clausule

De onderhandelingen over de handelsverdragen met de VS (TTIP) en Canada (CETA) stuiten zowel in Nederland als in de rest van Europa en de VS en Canada op breed verzet. Beide overeenkomsten geven ruim baan aan multinationale investeerders, tegen een hoge prijs: voortschrijdende deregulering, privatisering, ondergraven van arbeidsnormen en consumentenbescherming en uitholling van milieustandaarden. Het meest controversiele onderdeel van de verdragen is de zogenaamde ISDS clausule. Hiermee kan een investeerder die ontevreden is over een beleid in het land waarin waar hij investeert (bij bijvoorbeeld milieumaatregelen of als het schaliegasboringen verbiedt) het betreffende land aanklagen bij een ah-hoc aangesteld tribunaal. Achter gesloten deuren wordt de schade voor de investeerder bepaald, die op het land kan worden verhaald.

Maatschappelijke zorgen

“In plaats van te reageren op de brede maatschappelijke zorgen die er leven rond deze verdragen, weigert de Commissie zelfs maar de discussie aan te gaan,” zegt Hilde van der Pas van het Transnational Institute. De Commissie beroept zich erop dat de onderhandelingsmandaten voor TTIP en CETA een interne aangelegenheid zijn tussen Europese instellingen en dus geen onderwerp kunnen zijn van een burgerinitiatief.

Stop TTIP Alliantie

De Stop TTIP Alliantie, de initiatiefnemer van het burgerinitiatief, bestrijdt deze visie. Daarbij baseren zij zich op vooraf ingewonnen juridische adviezen. ³ SOMO en TNI ondersteunen dit.

De Alliantie kondigt juridische stappen aan en een gang naar het Europees Hof. Ook roept de Alliantie de nieuwe voorzitter van de Commisse, Jean-Claude Juncker, op om dit anti-democratische besluit terug te draaien. Juncker moet laten zien dat zijn belofte voor meer transparantie en democratie in de EU hem ernst is, zegt Michael Efler, een van de initiatiefnemers van het ECI.

Achtergrond informatie

• Voor uitgebreide kritiek op ISDS zie http://www.tni.org/briefing/profiting-injustice(opens in new window)
• Voor een lobby overzicht zie http://corporateeurope.org/international-trade/2014/07/who-lobbies-most-ttip(opens in new window)
• Voor juridische adviezen zie http://stop-ttip.org/legal-opinion/(opens in new window)
• Voor meer informatie over het burgerinitiatief en de reactie van de Stop TTIP Alliantie op de afwijzing door de Europese Commissie, zie: http://stop-ttip.org/(opens in new window) en http://stop-ttip.org/eu-commission-wants-to-wipe-out-citizens-involvement-in-ttip-and-ceta/(opens in new window)
• Voor meer infomatie over TTIP: https://www.somo.nl/news-nl/klopt-juist-wel-gebrek-aan-democratie-bij-eu-vs-verdrag
• Gezamelijk opiniestuk over TTIP en CETA in Volkskrant 10 september: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3745506/2014/09/10/Handelsverdragen-zijn-niet-fair.dhtml(opens in new window)