Europese regels voor handel in landbouwderivaten geëvalueerd voor Europees Parlement

Hoge voedselprijzen en voedselrellen in ontwikkelingslanden in 2008 veroorzaakten publieke en politieke discussie over speculatie met voedselprijzen en ongereguleerde derivatenmarkten. In een rapport voor het Europese Parlement evalueerde SOMO hoe de nieuwe EU-wetgeving de grondstoffen derivatenmarkten en hun handelaren reguleren, vanuit het perspectief van boeren en de landbouwsector in de EU. Het rapport concludeert dat de belangen van boeren en de voedselketen niet expliciet in de wet zijn ingebed en maakt vele aanbevelingen voor verbeteringen.

Het rapport(opens in new window) start met een beschrijving van de, vaak als complex beschouwde, werking van de landbouwderivatenmarkten, de niet-financiële handelaren (bv. boeren) en de speculanten. Uit een kort overzicht van de academische literatuur blijkt dat er nog geen eensluidende conclusie is over het verband tussen grondstoffenprijzen en financiële speculatie met grondstoffenprijzen. Omdat politici op internationaal niveau (G20) besloten om grondstofderivatenmarkten en hun deelnemers te reguleren, worden de elf daaraan gerelateerde nieuwe EU-wetten geanalyseerd en beoordeeld door het rapport. Deze regelgeving wordt ook vergeleken met die van de Verenigde Staten en India.

Enerzijds toont gedetailleerde analyse dat er verbeteringen zijn aangebracht in de EU-regels voor derivatenmarkten en hun spelers. Anderzijds onthult het rapport heel wat zwakke punten, lacunes, mazen in de wet en andere uitdagingen waarover het rapport concrete aanbevelingen voor verbetering maakt. Een laatste hoofdstuk belicht bijkomende maatregelen om tot een volwaardig EU-beleid te komen voor landbouwderivatenmarkten.

Vanaf juni 2014 moeten nog veel technische details uit de nieuwste EU-regelgeving worden uitgewerkt en besloten door nationale en EU toezichthouders.

“In de komende maanden en jaren zullen de beslissingen over technische details die voortvloeien uit de wetgeving de bestaande mazen in de wet en lacunes versterken of verslechteren. Het gaat hier om essentiële regels zoals standaarden die voedselprijsspeculatie moeten beperken, hoe derivatenmarkten meer transparant worden, hoe integer de derivatenhandel is voor boeren die hun verkoopprijs willen beschermen, en welke capaciteit toezichthouders hebben. Het Europese Parlement en anderen hebben een rol te spelen om het publieke belang te beschermen bij deze beslissingen”, zegt SOMO Senior Researcher Myriam Vander Stichele die het team van experts voor het rapport heeft geleid.

Download het rapport van het Europese parlement: Financial instruments and legal frameworks of derivatives markets in EU agriculture: current state of play(opens in new window)