Fatsoenlijke bierpromotie?

Promotiemedewerkers die Heineken, Carlsberg, Bavaria en andere merken in Cambodjaanse bars en restaurants promoten, verdienen veel te weinig om fatsoenlijk te kunnen leven. In het vandaag uitgekomen rapport ‘Promoting Decency?’ onthult Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) dat Cambodjaanse promotiemedewerkers de regels moeten overtreden om aan voldoende inkomsten te komen. Zo drinken zij bier met klanten om de omzet op te vijzelen, staan zij vaak bloot aan seksuele intimidatie, moeten zij op vrije dagen overwerken en incidenteel zelfs hun toevlucht zoeken tot prostitutie. Zolang deze medewerkers geen vast maandelijks basisinkomen krijgen dat voldoende is voor de eerste levensbehoeften, zullen deze problemen voortduren.

Fatsoenlijke bierpromotie?

Het rapport van SOMO bouwt voort op eerder onderzoek en gaat over promotiemedewerkers in dienst van verschillende nationale en internationale bierbrouwers die actief zijn op de Cambodjaanse markt. Het rapport toont aan dat er de laatste paar jaar een aantal verbeteringen in de werkomstandigheden van promotiemedewerkers zijn gekomen. Deze zijn met name te danken aan inspanningen van Beer Selling Industry Cambodia (BSIC), de koepel van brouwerijen waar ook Heineken en Carlsberg lid van zijn. Desondanks is er een aanzienlijk aantal knelpunten dat nog opgelost moet worden om fatsoenlijke werkomstandigheden te creëren voor promotiemedewerkers.

Inkomen ver onder leefbaar loon

Het inkomen van de promotiemedewerkers is onvoldoende om in hun eerste levensbehoeften te voorzien. De overgrote meerderheid van de medewerkers gaf aan minder dan 100 US Dollar per maand te verdienen. Dit bedrag ligt ver onder het bedrag dat medewerkers zelf als leefbaar loon aangeven (gemiddeld 177 Dollar) en zelfs nog onder het bedrag dat als de meest conservatieve schatting geldt voor een leefbaar loon in Cambodja (138 Dollar). Vaak is het medewerkers niet duidelijk hoe hun variabele beloning en de bedragen op hun salarisstrook worden berekend aan het eind van de maand. En de promotiemedewerkers durven vaak hun jaarlijkse vakantiedagen niet op te nemen uit angst om hun baan of een deel van hun inkomsten te verliezen. In sommige gevallen mogen zij ook niet hun hele vakantieverlof opnemen.

Sexuele intimidatie

Hoewel de voorschriften van de meeste brouwers niet toestaan dat de promotiemedewerkers bier drinken met klanten, doet de meerderheid van de geïnterviewde medewerkers dit wel om hun omzet te vergroten, de vaak onrealistisch hoge verkoopdoelen te behalen en meer fooi binnen te halen. In een omgeving waar veel alcohol wordt genuttigd, ligt het gevaar van misbruik en seksuele intimidatie steeds op de loer. Veel promotiemedewerkers krijgen dan ook te maken met onheuse bejegeningen en handtastelijkheden. En incidenteel zijn er ook gevallen van prostitutie gerapporteerd.

Belangrijkste aanbevelingen

Het SOMO rapport bevat een aantal aanbevelingen aan bierbedrijven om de werkomstandigheden van hun promotiemedewerkers te verbeteren. De drie belangrijkste aanbevelingen zijn de volgende:

1. In de eerste plaats zouden promotiemedewerkers een vast, maandelijks basisinkomen moeten verdienen. De hoogte van dit salaris moet voldoende zijn om de eerste levensbehoeften te dekken. Ook moeten zij een helder overzicht krijgen van hun salarisbetalingen en van de bierverkoop waarop hun bonus is gebaseerd.
2. Ten tweede moet het recht op (lidmaatschap van een vak-) vereniging en collectieve onderhandelingen daadwerkelijk gerespecteerd worden. Werkgevers moeten de gekozen vertegenwoordigers van hun werknemers erkennen en met hen onderhandelen over onder andere een passend minimuminkomen.
3. Ten derde zouden biermerken die nog geen lid zijn van Beer Selling Industry Cambodia zich bij BISC moeten aansluiten of de gedragscode van BSIC overnemen. Hoewel de gedragscode nog niet helemaal geïmplementeerd is bij BSIC brouwerijen, zijn de werkomstandigheden voor hun promotiemedewerkers over het algemeen beter dan die van medewerkers van niet-aangesloten brouwerijen.

Follow up na publicatie

Naar aanleiding van het rapport ging The Danish Confederation of Trade Unions (LO) in gesprek met de Carlsberg Group en ging FNV de dialoog aan met Heineken.

“Het SOMO-rapport stond onlangs op de agenda van de sociale dialoog die de FNV voert met Heineken over de situatie van de bierpromotiemedewerkers in Cambodja. Heineken is bereid om samen met anderen te blijven zoeken naar oplossingen voor de geconstateerde knelpunten. In internationaal verband worden aan beide kanten de relevante contacten daarvoor gelegd”, aldus Lucia van Westerlaak, beleidsmedewerker FNV.

Om werkomstandigheden van bierpromotiemedewerkers in Cambodja te verbeteren, hebben de Carlsberg Group en de Deense Confederatie van Vakbonden (LO) een partnership gesmeed waarbij ze afspreken samen te werken aan verschillende onderwerpen. De LO en de Carlsberg Group zijn al begonnen om informatie te delen en werkgroepen te vormen als deel van hun samenwerking om werkomstandigheden van bierpromotiemedewerkers in Cambodja te verbeteren.

Download rapport: Promoting Decency?