FNV en GoodElectronics verwelkomen Chinese activisten voor discussie over chemische stoffen in fabrieken

FNV Mondiaal, Labour Action China (LAC) en GoodElectronics organiseerden op dinsdag 29 april een expert meeting in Amsterdam over het gebruik van ziekmakende chemische stoffen in China. De nadruk lag op benzeen, een chemische stof die zeer kankerverwekkend is en veel gebruikt wordt in verschillende industriële processen bij het maken van elektronica, speelgoed, schoenen en meubels.

Volgens LAC hanteren westerse bedrijven dubbele standaarden: zij houden zich aan de Europese Wetgeving, maar hebben er geen problemen mee om hun arbeiders in China aan gevaarlijke stoffen bloot te stellen, inclusief benzeen.

Deelnemers van de expert meeting waren vertegenwoordigers van Nederlandse vakbonden, ngo’s en andere experts die zich met hun werk richten op industriële processen in China. Helaas zijn bedrijven en vertegenwoordigers van de overheid niet ingegaan op de uitnodiging om hieraan deel te nemen. LAC zou met drie mensen aanwezig zijn, maar de Chinese autoriteiten weigerden één van hen een uitreisvisum te verstrekken. Yi Yeting, die leukemie heeft door jarenlange arbeid in chemisch besmette containers en zich nu als activist inzet, werd verteld dat hij ‘niet-bevoegd’ was om China te verlaten. Gelukkig kon hij via Skype de bijeenkomst bijwonen. Gedurende die drie uur konden de deelnemers Yi’s ervaringen uit eerste hand horen en leerden zij meer over de door LAC opgezette ‘Ban Benzene Campaign’. Ook werd besproken wat er gedaan kan worden om het probleem aan te pakken.

Menselijke rekening

Twee korte documentaires van de Amerikaanse filmmaakster Heather White werden die dag getoond. ‘Who pays the price. The human cost of electronics’ toont de persoonlijke verhalen en de strijd van arbeiders die ziek werden als gevolg van blootstelling aan chemicaliën in China.

De tweede film vertelt het verhaal van fabrieksarbeider Ming Kunpeng, die in een van de fabrieken van ASM Pacific (ASMPT) werkte. Het Nederlandse elektronicabedrijf ASMI heeft een belangrijk minderheidsaandeel (40) in ASMPT. Ming werd in 2009 ziek. Hij had leukemie en pleegde in 2013 zelfmoord op 27-jarige leeftijd. Uit wanhoop, want zijn gezondheid verslechterende enorm en de medische zorg faalde.

De diagnose van leukemie en het ermee leren leven, eist ook zijn tol voor Yi Yeting. De fabriek waar Yi voor werkte, kocht het ziekenhuis om waar hij werd behandeld. Tweeëntwintig maanden lang heeft hij gevochten om de diagnose ‘werk-gerelateerde-leukemie’ te krijgen. Op dit moment heeft hij meer dan 28 chemotherapieën gehad en begint hij resistent te worden. Desondanks staat hij andere zieke arbeiders bij met juridisch advies, tot ongenoegen van de Chinese autoriteiten. Yi vertelt hoe hij door het National Security Agency in de gaten wordt gehouden. “Het incident gister op het vliegveld bij vertrek staat niet op zichzelf”, zegt Yi. “Ik wordt continu onder druk gezet en geïntimideerd.”

Sluipmoordenaar

Yi verzamelde inmiddels tweehonderd cases van arbeiders die ziek werden door blootstelling aan benzeen. Officiële statistieken van het aantal zieke arbeiders veroorzaakt door benzeen zijn niet beschikbaar. Volgens Suki Chung van LAC worden er dagelijks vijf miljoen arbeiders blootgesteld aan chemicaliën in de provincie Guangdong, China’s industriële ‘hub’. Veel arbeiders zijn zich niet bewust van wat benzeen is en wat de gevaren voor hun gezondheid van zulke gevaarlijke chemicaliën kunnen zijn. Dat is een probleem. Velen van hen komen van het platteland en hebben weinig onderwijs gevolgd. Wanneer zij ziek worden, realiseren zij zich niet meteen dat hun ziekte werkgerelateerd kan zijn. Diegene die deze diagnose wel krijgen mogen zich ‘gelukkig’ prijzen, de rest blijft onzichtbaar.

De weg vooruit

Wim van Veelen, beleidsadviseur bij FNV, voorzag de discussie van de noodzakelijke juridische achtergrondinformatie. Van Veelen gaf aan dat volgens het ‘European legal framework on Occupational Health and Safety (OHS)’ er vier belangrijke stappen zijn die bedrijven zouden moeten nemen:

• stel grenswaarden in voor kankerverwekkende stoffen;
• zorg voor naleving van deze waarden;
• voorzie werknemers van de juiste informatie en opleiding; en
• zorg voor beschermende kleding voor het personeel.

Van Veelen sprak bovendien over de alternatieven die er zijn voor benzeen. “Hoewel het geen kankerverwekkende stoffen zijn, zijn zij nog steeds gevaarlijk. Daarom is het monitoren van het gebruik van deze chemicaliën van groot belang. Overheidsinstanties en de arbeidsinspectie spelen hierin een sleutelrol”, bepleit Van Veelen.

Media-aandacht

Volgens LAC is er momenteel grote behoefte aan betrokkenheid van bedrijven en media-aandacht. Hun deelname aan de expert meeting, georganiseerd door GoodElectronics(opens in new window) (@GoodElectronics(opens in new window) ) en FNV Mondiaal(opens in new window) (@FNVMondiaal(opens in new window) ), maakt onderdeel uit van een campagnetoer door Europa. De Nederlandse media hebben enkele van de besproken onderwerpen reeds opgepikt. Op woensdag 16 april zond EenVandaag(opens in new window) een item uit over benzeen. Op dinsdag 29 april besteedde het acht uur journaal van de NOS(opens in new window) uitgebreid aandacht aan de expert meeting, Labour Action China en het werken met giftige stoffen in elektronicafabrieken in China. Op de website van de NOS(opens in new window) verscheen die dag bovendien een artikel over de verantwoordelijkheid van ASM International voor de gezondheidsrisico’s in de Chinese fabriek ASMPT, inclusief de visie van GoodElectronics. OneWorld (opens in new window) publiceerde een opinieartikel van SOMO hierover. De Telegraaf publiceerde ook een artikel over het onderwerp met de titel ‘Ademnood in Chinese fabrieken’.

Nu is het belangrijk om bedrijven rond de tafel te krijgen. Ondanks hun terughoudendheid om deel te nemen aan de dialoog zijn bedrijven belangrijke spelers en moeten zij hun verantwoordelijkheid nemen voor hun daden.

Lees meer over het Nederlandse elektronicabedrijf ASMI, het moederbedrijf van de fabriek waar Ming Kunpeng werkte, in het recent verschenen SOMO-rapport ASM International: Company profile.