Grote politieke verdeeldheid over gevolgen TTIP op gezondheid tijdens debat in Utrecht

Uit het roerige debat over TTIP en gezondheid op 25 juni j.l. in Utrecht bleek maar weer dat de politieke meningen over de vraag of TTIP goed uitpakt voor de gezondheid van burgers scherp zijn verdeeld. Waar VVD handelswoordvoerder Fred Teeven vooral benadrukt dat “TTIP leidt tot meer groei, banen en welvaart” en de volksgezondheid op geen enkele manier in gevaar brengt, stelde GroenLinks bij monde van Europarlementariër Bas Eickhout dat het handelsverdrag voedselnormen en gezondheidsstandaarden onder druk zet en dat “er misschien sprake is van economische groei maar dat democratie mij meer waard is”.

De EU en de VS zijn sinds 2013 in onderhandeling over TTIP. Is Nederland nog in staat om een gezonde productie en consumptie van voedsel na te streven of zullen nieuwe maatregelen vooral als handel verstorend worden ervaren? En zullen de prijzen van medicijnen stijgen of dalen na het afsluiten van TTIP? Gisteren spraken bovengenoemde politici met specialisten van onder andere Institute Tropical Medicine en AstraZeneca gemodereerd door Anouschka Laheij over deze vragen en andere gevolgen van TTIP op gezondheid. Momenteel stemt het Europees Parlement over de vraag hoe ze de enorme hoeveelheid amendementen gaan behandelen. Zoals ook weer uit dit debat bleek, is het in ieder geval duidelijk dat er nog veel verdeeldheid is en dat de politieke discussies rondom TTIP heftig zijn.

Ad Antonisse van AstraZeneca stelt namens brancheorganisatie Nefarma tijdens het debat dat TTIP de toegang tot betaalbare medicijnen vergroot, bijvoorbeeld doordat de systemen uit de VS en de EU voor het toelaten van medicijnen op elkaar kunnen worden afgestemd. Hierdoor komen medicijnen sneller op beide markten. Handelsverdragen – waaronder TTIP – hebben invloed op medicijnen en de gezondheidszorg. Er ontstond een discussie over de prijzen van medicijnen waarbij Antonisse over de toenemende kosten van R&D sprak. Uit de zaal kwam de opmerking dat een te sterke bescherming van intellectueel eigendom mogelijk prijzen zouden kunnen opdrijven. Antonisse gaf aan dat TTIP naar zijn mening de ontwikkeling van nieuwe medicijnen waar dringend behoefte aan is zou kunnen stimuleren. Tijdens het aansluitende debat kwam naar voren dat deelnemers het vervelend vonden dat de onderhandelingen achter gesloten deuren plaatsvinden, waardoor het niet bekend is hoe bijvoorbeeld eigendomsbescherming in TTIP wordt geregeld.

Erik Wesselius, Corporate Europe Observatory: “De Europese Commissie betrekt vooral bedrijven bij consultaties, actief zelfs. Ze stuurt bedrijven brieven met de vraag input te leveren voor de onderhandelingsinzet.” Uit onderzoek van CEO blijkt dat 92% van de consultaties ter voorbereiding op TTIP met het bedrijfsleven plaatsvond, en maar 8% met maatschappelijke organisaties. De landbouwindustrie was erg goed vertegenwoordigd, een groot deel van de deelnemende bedrijven waren voedselmultinationals, landbouwhandelaars en zadenproducenten.

Er zijn grote verschillen tussen de VS en de EU in regels over voedsel en voedselveiligheid. Denk hierbij aan het etiketteren van gekloond vlees en GMO, het gebruik van schadelijke stoffen en het gebruik van pesticiden in de landbouw. Ook is de vraag of nieuwe wetgeving onder druk staat door TTIP. Bas Eickhout zegt : “Zo wordt, als gevolg van TTIP, nu al maanden nieuwe wetgeving om hormoonverstorende stoffen te verbieden uitgesteld. Hetzelfde gebeurde een aantal jaren geleden voor teerzanden en Canada, waar Nederland toen mee onderhandelde. Milieuwetgeving wordt vertraagd of afgezwakt om de onderhandelingen niet in de weg te zitten.”

Uit het slotpleidooi van Fred Teeven en Bas Eickhout blijkt dat de politiek erg verdeeld is over hoe gezond TTIP is. Economische voorspoed en samenwerking kunnen gezondheid bevorderen, maar tegelijkertijd is er een risico op afbraak van maatregelen die de gezondheid beschermen.