Het belastingverdrag Indonesië-Nederland is een van de grootste belastinglekken van Indonesië

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Maarten Hietland

Gepubliceerd op: 29 augustus 2019

Het Double Tax Agreement (DTA) tussen Indonesië en Nederland wordt door multinationals vaak gebruik voor het plannen van belastingontwijking. Meer dan 75 procent van alle investeringen vanuit Nederland in Indonesië vindt plaats via brievenbusmaatschappijen. Dit leidt tot lagere belastingopbrengsten in Indonesië. In veel gevallen stranden pogingen om belastingontwijking op juridische gronden tegen te gaan bij het (Indonesische) belasting- en Hooggerechtshof. Nieuw kwalitatief onderzoek laat zien dan bedrijven de meeste zaken winnen.

Hoe het belastingverdrag Indonesië-Nederland belastingontwijking mogelijk maakt

De Indonesische onderzoeksorganisatie Prakarsa en SOMO hebben 27 rechtszaken onderzocht uit de periode 2002-2015. Op twee na werden deze gewonnen door de betreffende multinational. Een belangrijke factor hierbij is de onduidelijke toepassing van juridische verdragsbepalingen, zoals beneficial ownership. In 2002 spraken Nederland en Indonesië al af om gezamenlijke definities te formuleren, maar dat gebeurde pas na een verdragswijziging in 2015.

Het belastingverdrag tussen Indonesië en Nederland is éen van de meest gunstige op het gebied van bronbelastingen. De gebruikte tarieven behoren tot de laagste ter wereld. Verder bevat het verdrag geen antimisbruikmaatregelen, waardoor het veel wordt gebruikt voor treaty shopping en belastingontwijking.

SOMO en Prakarsa hebben uitgebreid gekeken naar rechtszaken rond bedrijven als Akzo Nobel, Boskalis, Indosat, Friesland Brands en ECCO en schatten dat de Indonesische regering minimaal IDR 386 miljard (ongeveer € 24 miljoen) is misgelopen voor de 27 zaken beschreven in het rapport. Bovendien legt het onderzoek een aantal structurele problemen bloot van het belastingverdrag:

• De uitzonderlijk lage tarieven voor bronbelasting maken de DTA erg populair voor belastingplanningsdoeleinden.
• De lage substance-eisen in Nederland, waardoor het als doorsluisland fungeert met meer dan 18.000 brievenbusmaatschappijen.
• Ontbreken van een effectieve anti-misbruikmaatregel.

“Nederland beloofde in 2011 om ontwikkelingslanden hogere bronbelastingtarieven aan te bieden. In het opnieuw-onderhandelde verdrag van 2015 wordt die belofte niet nagekomen: de bronbelastingtarieven blijven ook daarin ongekend laag. Nederland druist daarmee in tegen haar eigen uitgestippelde beleid ten aanzien van ontwikkelingslanden”, aldus SOMO-onderzoeker Maarten Hietland.

“Voeg dit toe aan de beperkte capaciteit en middelen van de Indonesische rechtbanken om belastingontwijking aan te pakken en je begrijpt waarom het zo belangrijk is dat de structurele oorzaken worden opgelost”, vervolgt hij. “Dit belastingverdrag heeft een zeer negatieve impact op de Indonesische belastinggrondslag en daarmee op openbare diensten en de mensen die daarvan afhankelijk zijn, met name vrouwen en meisjes die het meest behoefte hebben aan een goede publieke financiering van volksgezondheid en onderwijs.”

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Maarten Hietland

Gepubliceerd op: 29 augustus 2019