Het wordt tijd om mensenrechten boven zakelijke belangen te stellen

Van 14 tot en met 18 oktober vinden er bij de Verenigde Naties twee belangrijke vergaderingen plaats. In Genève onderhandelt de VN Mensenrechtenraad over een bindend verdrag over bedrijven en mensenrechten, terwijl in Wenen de VN Commissie voor Internationaal Handelsrecht praat over hervorming van het omstreden systeem van investeringsarbitrage (ISDS). Nederland en de EU nemen aan beide vergaderingen deel. Ook SOMO neemt, samen met andere maatschappelijke organisaties, deel aan beide vergaderingen.

Oproep aan Minister Kaag: steun het VN-verdrag voor bedrijfsleven en mensenrechten

Afgaande op de afgelopen jaren, zullen de EU en Nederland vooral voortvarend inzetten op de vergaderingen in Wenen, over investeringsarbitrage (ISDS), die als doel hebben om bedrijven en investeerders beter te beschermen tegen overheidsmaatregelen die hun winstgevendheid bedreigt. Buitenlandse investeerders of bedrijven kunnen dan, buiten nationale rechtssystemen, overheden aanklagen. Ook als deze overheidsmaatregelen gericht zijn op het beschermen van de volksgezondheid, milieu en mensenrechten. Schadeclaims voor beleidsmaatregelen kunnen tot in de miljarden oplopen. Hiermee hebben bedrijven een machtig wapen in handen om overheden onder druk te zetten om beleidsmaatregelen af te zwakken of in te trekken.

Jammer genoeg gaan de EU en lidstaten in Genève minder voortvarend te werk. Daar wordt namelijk onderhandeld over een juridisch bindend VN-verdrag dat alle wereldburgers betere bescherming moet bieden tegen mensenrechtenschendingen door bedrijven. Te vaak zien we nog dat slachtoffers van mensenrechten- en milieuschendingen, veroorzaakt door multinationals, geen of beperkte toegang hebben tot juridische middelen. Multinationals hebben vaak veel macht over lokale overheden en door complexe rechtsstructuren kunnen multinationals discrepanties tussen verschillende jurisdicties uitbuiten. Een juridisch bindend VN-verdrag is nodig om te zorgen dat de internationale rechtsorde aansluiting vindt met de globale economische realiteit.

Internationale rechtsorde loopt achter op de economische realiteit

De VN-vergaderingen bieden Nederland en de EU de uitgelezen kans om de balans tussen rechten en plichten van multinationals te herstellen en het primaat van mensenrechten te waarborgen. SOMO gaat ervoor pleiten dat zij die kans grijpen volgende week!