Indepaz en SOMO bundelen hun krachten

In Colombia werkt SOMO samen met Indepaz: Instituto de estudios para el desarrollo y la paz (Onderzoeksinstituut voor vrede en ontwikkeling). Indepaz onderzoekt, faciliteert dialogen, geeft trainingen en heeft ruim dertig jaar ervaring in Colombia, een land dat een lange geschiedenis kent van oorlog en geweld. Directeur Camilo González Posso heeft jarenlange werkervaring in conflictgebieden en-situaties en vertelt in dit artikel over de samenwerking tussen SOMO en Indepaz.

Tijdens conflicten komen mensenrechten vaak onder druk te staan. Niet alleen leiden conflicten tot mensenrechtenschendingen; conflicten worden op hun beurt ook vaak door deze schendingen aangewakkerd en versterkt. Multinationals die direct of indirect in conflictregio’s actief zijn, worden vaak – gewild of ongewild – speler in het conflict. Bovendien is het zelfs zo dat de meest ernstige bedrijfsgerelateerde mensenrechtenschendingen plaatsvinden in conflict- en risicogebieden. Het ‘Multinationals in conflict-affected areas’ programma van SOMO zet zich in om plaatselijke ngo’s te versterken en in staat te stellen de impact van de bedrijven in conflictgebieden in kaart te brengen en ervoor te zorgen dat bedrijven verantwoordelijk worden gehouden voor misstanden.

Palmoliebedrijf

“SOMO heeft veel ervaring met onderzoek en analyse op het gebied van multinationals. Voor Indepaz(opens in new window) is deze samenwerking een unieke kans om ervaring op te doen in het ontrafelen van de rol van grote bedrijven die actief zijn in Colombia en Latijns-Amerika en hun impact op cruciale kwesties te onderzoeken, zoals ontwikkeling, milieu en mensenrechten”, vertelt Camilo González. Op dit moment werken SOMO en Indepaz samen aan een onderzoek naar een palmoliebedrijf. Verschillende gewapende groeperingen, of het nu paramilitairen of guerrillagroepen zijn, maken de dienst uit in vele (vaak rurale) gebieden in Colombia. Multinationals die in deze gebieden opereren ontkomen er dan ook niet aan om op de één of andere manier geconfronteerd te worden met deze groeperingen. Hoe het bedrijf hiermee omgaat, in welke mate ze in contact staan met deze groeperingen en of het bedrijf zelfs misbruik maakt van de conflictsituatie zijn belangrijke vragen voor beide organisaties. Afgelopen juli bezochten twee SOMO-onderzoekers samen met Indepaz de regio waar het palmoliebedrijf actief is. “We hebben het bedrijf onderzocht en hebben gekeken of hun beleid op het gebied van duurzame ontwikkeling, mensenrechten en maatschappelijke verantwoordelijkheid ook overeenkomt met wat ze in de praktijk doen.” De resultaten van dit onderzoek worden later dit jaar verwacht.

Internationaal perspectief

Volgens Camilo González faciliteert de samenwerking met SOMO bovendien dat Indepaz deel kan nemen aan internationale netwerken en initiatieven om gezamenlijk invloed uit te oefenen ter ondersteuning van Colombiaanse vakbonden en ngo’s. Lokale expertise wordt verbonden aan een internationaal perspectief. Kristóf Rácz, onderzoeker bij SOMO en verantwoordelijk voor het Colombia-programma: “Voor de bedrijven is de internationale aandacht vaak even schrikken, maar lokale gemeenschappen zien dit juist als een steuntje in de rug.”

OESO Richtlijnen

Een ander belangrijk onderdeel van het internationale perspectief voor Indepaz is de toepasbaarheid van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking) Richtlijnen in de Colombiaanse context. Deze richtlijnen vormen een gedragscode voor bedrijven om negatieve effecten van hun activiteiten te voorkomen, te verminderen en te herstellen. Indepaz ziet deze gedragscode als een interessante manier om de handhaving en implementatie van internationale richtlijnen op het gebied van mensenrechten te bekijken. Hoewel Colombia (nog) geen deel uitmaakt van de OESO, kunnen multinationals − zoals het palmoliebedrijf − toch worden aangesproken op het niet naleven van de richtlijnen en principes voor multinationale ondernemingen van de OESO.

Toekomst

“In de nabije toekomst hopen we de dialoog aan te gaan met alle belanghebbenden die bij de palmolie-casus betrokken zijn. Samen met SOMO hebben we trainingen gegeven over bedrijven en mensenrechten aan lokale gemeenschappen die de impact van de bedrijven direct ervaren. Deze gemeenschappen verwachten natuurlijk dat er concrete acties uit deze samenwerking voortkomen. Voor ons is het dan ook essentieel dat de gezamenlijke acties van SOMO en Indepaz daadwerkelijk van nut zijn voor de belanghebbenden, zoals gemeenschappen en arbeiders. Op die manier hopen we handvatten te geven om de (indirecte) veroorzakers van conflict en obstakels voor het naleven van mensenrechten ter verantwoording te roepen. Bovendien hopen wij snel een tweede casus op te zetten en bijvoorbeeld een bedrijf uit de olie- en mijnbouwsector te onderzoeken”, besluit Camilo González.