Misstanden bij ‘Nederlands’ biomassa bedrijf in Liberia

Diverse Liberiaanse boeren en houtskoolproducenten ondervinden de schadelijke gevolgen van de activiteiten van Buchanan Renewables, een bedrijf dat biomassa produceert en op papier haar hoofdkantoor heeft in Amsterdam. Dat blijkt uit het vandaag verschenen rapport ‘Burning Rubber’ van SOMO en Green Advocates. Het onderzoek toont aan hoe dit bedrijf, dat zichzelf als zeer duurzaam presenteert, een negatieve impact heeft op de leefomstandigheden van verscheidene kleinschalige rubberboeren en zijn gemaakte afspraken niet nakomt. Ook onderneemt het bedrijf geen adequate stappen om de energievoorziening in Liberia te verbeteren. Bovendien kent Buchanan Renewables een bedrijfsstructuur die optimaal toegepast kan worden om belasting te ontwijken.

Buchanan Renewables is een bedrijf dat houtsnippers produceert uit oude rubberbomen, die gebruikt worden in biomassacentrales. Een deel van deze bomen koopt het bedrijf van kleine rubberboeren, waarvoor het bedrijf ook nieuwe bomen in de plaats plant. Daarnaast heeft de onderneming plannen om een biomassacentrale in Liberia te bouwen, om op die manier de hoofdstad Monrovia van elektriciteit te voorzien.

Op basis van dit bedrijfsmodel heeft Buchanan Renewables grote bedragen los weten te krijgen bij diverse ontwikkelingsbanken, zoals het Amerikaanse OPIC en MIGA, de verzekeringstak van de Wereldbank. Het Zweedse Vattenfall, moederonderneming van Nuon, heeft een minderheidsaandeel in de biomassa productietak van het bedrijf. Het hoofdkantoor van Buchanan Renewables is gevestigd bij een trustkantoor op de Amsterdamse Zuidas.

Uit het SOMO-rapport blijkt dat een deel van de kleine boeren die zouden moeten profiteren van dit bedrijfsmodel, juist slechter af zijn. Het bedrijf komt verbale prijsafspraken niet na, pleegt onvoldoende onderhoud aan de jonge bomen en in enkele gevallen heeft het bedrijf de bomen wel gekapt, maar nooit tot houtsnippers verwerkt. Deze bomen blijven op het land liggen, waardoor dit niet langer te gebruiken is door de boeren. “Meerdere boeren geven aan dat zij in armoede leven, als direct gevolg van de aanwezigheid van Buchanan Renewables” zegt onderzoeker Tim Steinweg.

De biomassacentrale die het bedrijf van plan is te bouwen heeft grote vertraging opgelopen. Hierdoor blijft de bevolking in de hoofdstad Monrovia afhankelijk van houtskool voor hun energievoorziening. Deze houtskool, veelal geproduceerd uit dezelfde rubberbomen waar Buchanan Renewables biomassa van maakt, is de laatste jaren veel duurder geworden. Ook is het voor houtskoolproducenten veel moeilijker geworden om voldoende hout te verzamelen. Om deze verslechteringen in de houtskoolketen tegen te gaan, heeft Buchanan Renewables een aantal jaren geleden afspraken gemaakt met de nationale vakbond van houtskoolproducenten. Tot op heden heeft het bedrijf echter nog geen enkele concrete stap genomen om deze afspraken na te komen.

Op papier heeft het bedrijf haar hoofdkantoor in Amsterdam, hoewel het in Nederland geen economische activiteiten ontplooit en ook geen werknemers heeft. Het bedrijf heeft een uitgebreide en complexe bedrijfsstructuur dat zeer geschikt is om belasting mee te ontwijken. Indien het bedrijf in de komende jaren haar productie opschroeft en winstgevend wordt, is de kans groot dat de belastingafdracht aan de Liberiaanse overheid miniem blijft. “Buchanan Renewables’ bedrijfsstructuur, en de mogelijke implicaties hiervan voor belastingen in Liberia zijn niet in lijn met het duurzame imago van het bedrijf”, aldus Tim Steinweg.