Nederland loopt steeds verder uit de pas in aanpak belastingontwijking

Het is aan Griekenland zelf om belastingontwijking aan te pakken. Dat laat Staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes weten in een reactie op het maandag jl. verschenen rapport Fool’s Gold over het Canadese mijnbouwbedrijf Eldorado Gold. Eldorado Gold ontwijkt Griekse belastingen via Nederland terwijl de activiteiten van het bedrijf ernstige milieu- en mensenrechtenproblemen veroorzaken in Griekenland. De reactie van de regering maakt duidelijk dat de Nederlandse overheid weigert verantwoordelijkheid te nemen voor de schadelijke gevolgen van haar eigen belastingbeleid en zich steeds verder isoleert van de Europese strijd tegen belastingontwijking.

Klatergoud (Eldorado Gold)

Staatssecretaris Wiebes liet maandag publiekelijk weten dat het aan Griekenland zelf is om de problemen rondom belastingontwijking aan te pakken. Hij stelt dat rentes die vanuit een ander EU-land naar Nederland vloeien in ons land niet worden belast op basis van een Europese richtlijn die betaling van dubbele belasting moet voorkomen. Bij vermoedens van misbruik zal Nederland informatie uitwisselen, aldus de staatsecretaris.

Dubbele moraal

Het is echter van belang dat Minister Dijsselbloem en Staatssecretaris Wiebes wel hun verantwoordelijkheid nemen en een einde maken aan de dubbele moraal. Als ze Griekenland echt uit het economisch slop willen halen, zullen ze ook het Nederlandse beleid moeten veranderen. Dat was ook de centrale boodschap tijdens de presentatie van SOMO’s rapport in Athene vandaag. Hier bekritiseerde Eva Joly, vice-voorzitter van een speciale commissie van het Europees Parlement over belastingontwijking in de EU, de rol van Dijsselbloem en Nederland.

“Deze rol is op zijn zachtst gezegd hypocriet. Het wordt tijd dat Nederlandse burgers beseffen hoe hun regeringen al decennia lang op industriële schaal diefstal plegen,” aldus Joly.

Reactie Wiebes onder de maat

De reactie van Wiebes schiet tekort voor het oplossen van de huidige problemen. Om belastingontwijking boven tafel te krijgen is informatie een eerste vereiste. Daarom is het van groot belang dat er automatisch gegevens worden uitgewisseld over belastingafdracht van bedrijven tussen landen. Ten tweede moet Nederland de hand in eigen boezem steken. Het gaat hier niet alleen om Europese richtlijnen. Het gaat ook om Nederlands beleid dat bijvoorbeeld toestaat dat bepaalde inkomensstromen onbelast kunnen worden doorgesluisd naar belastingparadijzen als Barbados. Uitwisseling van informatie is daarom niet genoeg. Unilaterale beleidsveranderingen zijn ook noodzakelijk.

“Nederland moet uitgaande rente- en royaltystromen belasten. Er moet een werkelijk – en geen cosmetisch – einde komen aan misbruik van brievenbusfirma’s. Ten slotte is er publieke transparantie nodig over belastingafdrachten van bedrijven evenals van belastingdeals tussen overheid en bedrijven”, zo stelt SOMO onderzoeker Indra Römgens.

Belastingontwijking is structureel probleem

Het SOMO rapport toont aan dat Eldorado’s praktijken geen uitzondering zijn. Het is een structureel probleem. Ook andere bedrijven gebruiken Nederlandse brievenbusfirma’s – die bekend staan om hun fiscale ontwijkingsdoeleinden – om te investeren in Griekenland, zoals BMW, Coca-Cola, Bosch, Dole en Footlocker. Bovengenoemde speciale onderzoekscommissie naar belastingontwijking in de EU heeft bijzondere belangstelling voor de rol die Nederland speelt. Mede vanwege de grote schaal waarop Nederland geheime afspraken maakt met multinationals, waaronder Eldorado, kunnen bedrijven namelijk hun belastingdruk verlagen. Dit holt de belastinggrondslag van andere landen uit. Minister Dijsselbloem en Staatssecretaris Wiebes moeten hun verantwoordelijkheid nemen en het debat hierover aangaan.