Direct naar inhoud
Luka Tomac / Friends of the Earth International

Nederlandse Bilaterale Investeringsverdragen

60 jaar bescherming van multinationals

Geplaatst in categorie:
Publicatie
Geschreven door:
Geschreven door: Bart-Jaap Verbeek
Gepubliceerd op:

Dit rapport onderzoekt het netwerk van bilaterale investeringsverdragen dat Nederland in de afgelopen 60 jaar heeft opgebouwd, en hoe deze verdragen hebben bijgedragen aan de versterking van de macht van multinationals over de hele wereld.

De afgelopen 60 jaar heeft Nederland een netwerk van 75 bilaterale investeringsverdragen (BIT’s) opgezet met landen voornamelijk in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Deze verdragen werden gesloten met de belofte om buitenlandse investeringen en economische groei te bevorderen. Maar ze zijn vooral gebruikt door multinationale ondernemingen om regeringen aan te klagen onder het Investor-to-State Dispute Settlement (ISDS)-mechanisme en compensatie te eisen voor maatregelen die hun winst aantasten, inclusief maatregelen in het algemeen belang.

Nederland is een belangrijk doorsluisland voor wereldwijde investeringen. Ruim 40 procent van de totale Nederlandse uitgaande investeringen in BIT-partnerlanden is gestructureerd via lege vennootschappen of Special Purpose Entities (SPE’s). In sommige landen betreft dit vrijwel alle investeringen.

Nederlandse BIT’s zijn berucht om hun investeringsvriendelijke bepalingen en om het mogelijk maken van treaty-shopping. Met een totaal van 106 bekende zaken onder Nederlandse BIT’s is Nederland na de Verenigde Staten de populairste thuisstaat in ISDS. Buitenlandse investeerders die gebruik maken van Nederlandse BIT’s hebben claims ingediend voor een bedrag van 105 miljard dollar. Tribunalen hebben reeds 18,2 miljard dollar aan compensatie toegekend. Deze bedragen vormen een aanzienlijke financiële last voor overheden en kunnen hun vermogen om cruciale publieke diensten aan hun burgers te verlenen ondermijnen.

71 procent van de ISDS-zaken die onder Nederlandse BIT’s worden aangespannen, wordt via SPE’s gevoerd. Nog eens 5 procent betreft andere entiteiten in buitenlandse handen die geen SPE’s zijn en substantiële bedrijfsactiviteiten en werkgelegenheid in Nederland ontplooien. Dit betekent dat meer dan driekwart van de zaken wordt aangespannen door niet-Nederlandse investeerders.

Van de 106 zaken zijn er 21 (20 procent) gerelateerd aan de fossiele industrie, waarmee in totaal meer dan 55 miljard dollar aan schadeclaims is gemoeid, waarvan 11,5 miljard dollar reeds is toegewezen. Dergelijke claims kunnen risico’s opleveren voor energie- en klimaatbeleid in de gastlanden.

In plaats van in te zetten op langdurige en onzekere heronderhandelingen van 75 BIT’s, op basis van een nieuw model dat nog steeds ISDS en bescherming voor fossiele brandstoffen omvat, zou Nederland op korte termijn moeten streven naar beëindiging van bestaande verdragen in samenwerking met de partnerlanden om de noodzakelijke beleidsruimte te creëren voor duurzame ontwikkeling.

Meer informatie nodig?

Partners

Publicatie

  • Dutch Bilateral Investment Treaties – 60 years of protecting multinationals (pdf, 2,11 MB)
    Download
Geplaatst in categorie:
Publicatie
Geschreven door:
Geschreven door: Bart-Jaap Verbeek
Gepubliceerd op:

Gerelateerde content

Laatste updates

Op de hoogte blijven?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van nieuw onderzoek naar de macht van bedrijven.

Anti-Robot verification