Oneerlijke handelspraktijken door supermarkten in Nederland

Onlangs veranderde Plus eenzijdig de prijscontracten met haar leveranciers. “Helaas bestaan er momenteel alleen vrijwillige initiatieven om de situatie voor voedselproducenten te verbeteren. Voor langdurige oplossingen en garanties moet Nederland kiezen voor niet-vrijwillige initiatieven en beleid, inclusief sanctiemogelijkheden”, meent SOMO-onderzoeker Myriam Vander Stichele. Tijdens het rondetafelgesprek op 14 november a.s. zal Vander Stichele het belang daarvan onderstrepen en toelichten aan Tweede Kamerleden van de commissie Economie.

SOMO volgt het Europese beleid over oneerlijke handelspraktijken van supermarkten in Europa waar allerlei discussies en initiatieven aan de gang zijn. Ook in Nederland is de discussie weer opgelaaid toen supermarkt Plus haar toeleveranciers in een brief liet weten dat zij hen 2 procent minder gaat betalen voor dezelfde producten en hoeveelheden. Het argument voor deze eenzijdige wijziging van het prijscontract, een typische oneerlijke handelspraktijk, is het kunnen aangaan van de concurrentie met Albert Heijn die een prijzenoorlog startte.

“Boeren en kleine leveranciers durven hier nauwelijks tegen te ageren, uit angst dat de supermarkt naar een andere leverancier overstapt, met gevolgen in de hele keten”, vertelt Vander Stichele.

Vrijwillig aan banden leggen

De Europese Commissie wil misbruik en oneerlijke inkooppraktijken in de hele EU en in alle ketens aanpakken en heeft daarvoor een Green Paper(opens in new window) gepubliceerd als consultatiedocument. Vanuit de hele EU konden burgers, en vooral toeleveranciers, hun ervaringen van misbruik en opmerkingen opsturen. SOMO’s reactie op de consultatie leest u hier(opens in new window) . Uit de antwoorden blijkt volgens Commissaris Barnier dat de problemen ernstig zijn en houdt dan ook een pleidooi voor zowel vrijwillige als bindende maatregelen.

Wat moet er in NL gebeuren?

Nederland heeft sinds september 2013 een pilot over het indammen van oneerlijke praktijken die aansluit bij een vrijwillig Europees initiatief van supermarkten en de voedselfabrikanten. Echter, geen enkele supermarkt heeft zich tot nu toe geregistreerd bij het Europese Supply Chain Initiative. De Nederlandse overheid wil vooral het initiatief bij de bedrijven laten en een vrijwillige gedragscode faciliteren, maar loopt daardoor achter ten opzichte van andere Europese landen. Veel Europese landen hebben bijkomende mechanismen om regelgeving of gedragscodes om misbruik van inkoopmacht te voorkomen.

“Het beste zou zijn als er richtlijnen worden opgesteld op EU-niveau die duidelijk gedefinieerde oneerlijke handelspraktijken verbieden, gekoppeld aan sancties bij het niet nakomen daarvan. Op zijn minst is er een onafhankelijke instantie nodig die op een dwingende manier codes en afspraken over oneerlijke praktijken kan toepassen en zelfstandig onderzoek kan doen. Het is ook belangrijk dat boeren en andere voedselproducenten anoniem een klacht kunnen indienen.”

Problematiek inzichtelijk maken

Op 14 november 2013 vindt er een rondetafelgesprek plaats, georganiseerd door Tweede Kamerleden in de Vaste Commissie voor Economische Zaken, om deze problematiek inzichtelijk te maken. SOMO-onderzoeker Vander Stichele zal daar het Europese beleid toelichten en het belang van een niet-vrijwillige aanpak onderstrepen om langdurige oplossingen te bieden aan handelspraktijken die schadelijk zijn voor vele spelers.

Lees meer

Rapport Spilling the beans

Artikel Te weinig verbeteringen bij Peruaanse mangoproducenten