Ontwikkelingsgeld naar Oekraïense plofkip

De grootste kippenproducent in Oekraïne, Myronivsky Hliboproduct (MHP), slacht jaarlijks naar schatting 332 miljoen kippen en staat op het punt de productie met 70% te verhogen. MHP krijgt daarbij ruim baan van de Oekraïense overheid, exporteert tegen gunstige voorwaarden naar Nederland en profiteert bovendien van een half miljard aan leningen van internationale ontwikkelingsbanken.

Bij de schaalvergroting spelen ook Nederlandse banken en bedrijven een rol. Intussen ondervinden de bewoners in de omgeving van Europa’s grootste kippenstal steeds meer overlast van stank en zwaar verkeer en worden zij onder druk gezet om hun land te verpachten. Met het rapport Chicken Run heeft SOMO de bedrijfsstrategieën van MHP en de daaruit voortvloeiende impact op omliggende dorpen in kaart gebracht.

De landbouwsector in Oekraïne is de laatste jaren sterk geïndustrialiseerd, en MHP is één van de bedrijven die deze ontwikkeling het sterkst weerspiegelt. Van de Oekraïense export van pluimvee is 85 procent afkomstig van MHP. Steeds meer kipproducten vinden de weg naar de Europese consument, sinds de Europese Unie invoerrechten voor sommige Oekraïense exportproducten liet vervallen. Ook in Nederland wordt elk jaar meer Oekraïense kip gegeten. Van de hoeveelheid kip die Oekraïne per jaar naar de gehele EU mag uitvoeren, importeert Nederland de helft.

Leningen van ontwikkelingsbanken en Nederlandse banken

De Oekraïense economie heeft recentelijk tientallen miljarden aan steun ontvangen. Ook de groei van MHP als exponent van de Oekraïense pluimveesector is mede mogelijk gemaakt door een half miljard euro aan leningen van de Internationale Finance Corporation (IFC), de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (ERBD) en de Europese Investeringsbank (EIB). MHP klopte voor leningen eveneens met succes aan bij ING en Rabobank.

Nederlandse technologie

MHP staat op het punt haar productie flink op te voeren. Het Vinnytsia-complex bij Ladyzhyn, gelegen in het midden van Oekraïne, is de grootste kippenstal van Europa en wordt verder uitgebreid. De productie van MHP moet daardoor groeien van 525.000 ton naar 900.000 ton. Nederlandse bedrijven leveren een deel van de benodigde technologie en hebben daarvoor veelal een exportkredietverzekering ontvangen van Atradius DSB.

Druk op plaatselijke bewoners

Chicken Run

Uit het rapport Chicken Run blijkt dat de stormachtige groei van de pluimveegigant schadelijke gevolgen heeft voor de plattelandsbewoners. Het transport van levende of geslachte dieren en de mestopslag en -dump op omliggende velden zorgen voor veel stankoverlast. De dorpswegen zijn niet gebouwd op het zware vrachtverkeer. De grote trucks veroorzaken geluidsoverlast en scheuren in nabijgelegen huizen.

Bewoners in omliggende dorpen verklaren nauwelijks geïnformeerd te zijn over de plannen van MHP. Ook krijgen zij geen reactie op vragen en klachten. MHP oefent buitensporige druk op hen uit, om zo land te verwerven voor de uitbreiding. Op een dorpsbijeenkomst stemden 44 van de 45 aanwezige dorpsbewoners tegen de verkoop van hun land. Desondanks blijft het bedrijf de bewoners benaderen. Ze nemen geen genoegen met ‘nee’.

Het SOMO-rapport Chicken Run wordt tegelijkertijd gepubliceerd met het rapport Black Earth(opens in new window) van Bankwatch. Dat rapport beschrijft in meer detail de resultaten van een informatiemissie waaraan SOMO en Both ENDS(opens in new window) deelnamen. Download de Nederlandse samenvatting van Chicken Run.