Partnernieuws – Publieksactie en rechtszaken beïnvloeden koers Shell

“We hebben opnieuw een breder publiek kunnen bereiken”, zegt Geert Ritsema, campagneleider van Milieudefensie over de net beëindigde publiekscampagne Worse than Bad. Van Shell wordt geëist dat zij verantwoordelijkheid neemt voor de gevolgen van de olielekkages in de Nigerdelta van Nigeria. De Nederlandse multinational krijgt overigens geen rust; op 11 oktober wordt Shell voor een Nederlandse rechtbank gedaagd door Milieudefensie en vier gedupeerde boeren uit diezelfde delta. Milieudefensie en SOMO trekken samen op in de Fair Green and Global alliantie.

De handige Shell-app ‘Live With It!‘(opens in new window) voor smartphones loodst Nigerianen in de Nigerdelta veilig langs gasfakkels en olielekkages naar de dichtstbijzijnde schoon drinkwatervoorziening, 380 kilometer verderop. Voor Geert Ritsema is deze hilarische nep-app, die als viral de hele wereld over ging, een van de hoogtepunten(opens in new window) van de campagne Worse than Bad, die van mei t/m begin oktober duurde.

Plus uiteraard de expeditie van ‘gewone’ Nederlanders met een camerateam van VARA’s Vroege Vogels, dat vrijdag 5 oktober een aflevering wijdde aan de olieramp(opens in new window) . Onder die Nederlanders bevond zich Milieudefensie lid Herman Sier, die met zijn vrouw, ex-BZN zangeres Carola Smit, Shell-aandelen bezat. Die aandelen heeft het echtpaar uit onvrede met Shells beleid inmiddels verkocht en daarmee haalden zij het showbizzprogramma Boulevard van RTL4. Van de winst hebben Sier en Smit bovendien voor een Nigeriaanse boer het vliegticket naar de Haagse rechtbank gekocht.

Rechtszaak Shell

Zowel in de campagne als in de rechtszaak(opens in new window) – maar dan voor de individuele gedupeerden – is de eis drieledig.

Ritsema: “Shell moet de olievervuiling door lekkages opruimen, pijplijnen vervangen en beter beveiligen en tenslotte compensatie betalen aan de gedupeerden.”

Hij beklemtoont dat de zaak, die al in mei 2008 aanhangig is gemaakt, heel wat voeten in de aarde heeft.

“In een gebied, zo groot als Nederland en België, heeft de olievervuiling het leven van boeren en vissers geruïneerd. Een boer uit Goi, die nu procedeert, kan al sinds 2004 niets meer verbouwen en moet zich als dagloner proberen te verhuren. Per lekkage moeten wij het bewijs leveren dat Shell onvoldoende heeft gereageerd en gehandeld.”

De Nigeriaanse gedupeerden weten zich onder meer gesteund door een rapport van het milieubureau van de Verenigde Naties (UNEP) uit 2011 waarin onder meer wordt gesteld dat de opruimmethode van Shell niet effectief is en niet voldoet aan de wettelijke regels.

Shell geeft schuld toe

Ritsema is ervan overtuigd dat de internationale strategie via campagnes als Worse than Bad in combinatie met rechtszaken de koers van de mammoettanker die Shell is, beïnvloedt.

“Je ziet dat het vruchten afwerpt. In 2011 heeft Shell bijvoorbeeld in een Engelse rechtszaak toegegeven dat ze schuld had, voor het eerst! Bovendien is – buiten het Verenigd Koninkrijk – in de Europese Unie niet eerder een bedrijf, dat in de EU is gevestigd, in het moederland aangeklaagd voor onrechtmatigheden die elders (extraterritoriaal) zijn begaan.”

Samenwerking in alliantie

De alliantie Fair Green and Global (@fairgreenglobal(opens in new window) )− waarin naast Milieudefensie(opens in new window) en SOMO, ook TNI(opens in new window) , ActionAid NL(opens in new window) , Schone Kleren Campagne(opens in new window) en Both ENDS(opens in new window) actief zijn − maakt zich sterk voor betere internationale regels voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Ritsema: “Deze rechtszaak is tegelijkertijd een case om te zien welke zwakke plekken er in het instrumentarium zitten om MVO te bevorderen. Toegang tot recht voor eenieder, is nog steeds niet goed geregeld. En laten we wel wezen, dat deze Nederlandse rechtbank na jaren juridische strijd bevoegd is verklaard, is al een succes in de jurisprudentie rond MVO.”

Uitspraak

Een uitspraak van de rechtbank wordt niet eerder dan begin 2013 verwacht. Milieudefensie blijft voorlopig actief in Nigeria.

Ritsema: “Ook de strijd tegen het affakkelen van gas is nog niet voltooid, al heeft Shell het gas fakkelen onder druk van acties in 2011 met 20 procent verminderd.”