Ploumen wil schendingen per sector in kaart brengen en aanpakken

Onverantwoord ondernemen was het belangrijkste onderwerp tijdens het Algemeen Overleg (AO) over MVO in de Tweede Kamer op 19 september jl. Hierin werd duidelijk dat het overheidsbeleid − dat vooral bestaat uit bedrijven stimuleren tot MVO − geen goed antwoord heeft op misstanden en schendingen van bedrijven.

De arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie in Bangladesh en bloedkolen gestookt in Nederlandse elektriciteitscentrales waren de inzet van het debat. Minister Ploumen’s oproep aan risicosectoren om te komen met een verbeterplan en haar initiatieven om met de bedrijven om tafel te gaan zitten, worden door de meeste partijen als goede eerste stap gezien. Over het beleid zijn echter ook veel vragen en kanttekeningen te plaatsen, meent het MVO Platform.Wat ging er aan vooraf? Eind juni 2013 verscheen de beleidsbrief Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen loont, welke helaas geen duidelijk kabinetsvisie op MVO opleverde. Onduidelijk blijft ook hoe Nederland de UN Guiding Principle for Business and Human Rights (UNGP) wil uitvoeren. De Tweede Kamer wacht sinds eind 2012 op het toegezegde Nationaal Actie Plan (NAP) voor de implementatie van de UNGP. De UNGP zijn gebaseerd op de driedeling ‘duty to protect’ van staten, ‘responsiblity to respect’ van bedrijven, en ‘acces to remedy’ van gedupeerden waarvoor de verantwoordelijkheid bij beide ligt. “Op deze driedeling wordt in de beleidsbrief niet ingegaan terwijl dit de basis van het beleid zou moeten vormen’. Ploumen heeft in het AO op 19 september toegezegd het NAP voor het kerstreces gereed te hebben, maar deed geen inhoudelijke toezeggingen. Het MVO Platform is van mening dat het tijd wordt om de vrijblijvendheid achter ons te laten en vindt dat de ‘toegang tot genoegdoening voor slachtoffers niet mag ontbreken in het NAP”, zegt Gisela ten Kate van het MVO Platform.

Wereldkaart missstanden en schendingen

Sectorale risicoanalyses vormen het belangrijkste speerpunt voor het beleid van minister Ploumen: in opdracht van het ministerie zal een externe partij per sector de schendingen en problemen in kaart gaan brengen om vervolgens per sector te bekijken hoe deze aangepakt moeten worden. De kledingbedrijven in Bangladesh en de steenkoolketen worden nu gezien als voorbeeld van hoe Ploumen de afspraken met sectoren gaat inkleden. Op basis van deze bevindingen zal Ploumen in gesprek treden met de betreffende bedrijven en sectoren om afspraken te maken over hun impact in de keten. Dat klinkt positief, maar het MVO Platform is ook enigszins sceptisch, net als diverse deelnemers aan het AO(opens in new window) . Wat als bedrijven niet willen meedoen en zich niet aan de afspraken houden? Het MVO Platform vindt dat naast de inzet van de betrokken bedrijven, monitoring en maatregelen vanuit de overheid nodig zijn. De inspanningen zijn niet vrijblijvend en er komt toezicht op de naleving van de convenanten. Bedrijven die de afspraken niet nakomen ondervinden consequenties, evenals bedrijven die niet meedoen.”

Verwachtingen van bedrijven verhelderen

Het MVO Platform geeft in haar reactie op de beleidsbrief aan dat veel bedrijven moeite hebben met de praktische naleving van internationale normen. Naast een heldere definitie moet het kabinet daarom ook op andere manieren een duidelijke en consequente boodschap afgeven over het te verwachte gedrag van bedrijven en dit in alle onderdelen van MVO-beleid laten doorklinken. “Een van de aanbevelingen is om door middel van een handreiking of implementatierichtlijn − gebaseerd op de OESO Richtlijnen en aanvullende relevante richtlijnen − de verwachtingen van het bedrijfsleven nader te verhelderen.”

Toezeggingen van de minister

Minister Ploumen deed de Kamer toezeggingen voor diverse brieven: over de voortgang van de afspraken met kledingbedrijven, over de vraag of bedrijven die meegaan op handelsmissie voldoen aan de MVO-voorwaarden, over de Sector Risicoanalyse die ze laat uitvoeren en over mogelijke verruiming van het mandaat van het Nationaal Contact Punt (klachtenmechanisme OESO Richtlijnen).
Lees hier meer over de standpunten van het MVO Platform en de diverse partijen in het AO op 19 september.(opens in new window)