Rechter veegt schadeclaims RWE en Uniper van tafel

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Bart-Jaap Verbeek

Gepubliceerd op: 30 november 2022

De Nederlandse overheid hoeft geen schadevegoeding te betalen aan energiegiganten RWE en Uniper, oordeelde de rechtbank in Den Haag vandaag(opens in new window) . De energiebedrijven hadden claims van respectievlijk EUR 1,4 miljard en EUR 1 miljard neergelegd bij de Nederlande staat, omdat ze het verbod op kolen bij elektriciteitsproductie per 2030 als een vorm van onteigening bestempelen. De rechter stelde dat het kolenverbod geen onrechtmatige inbreuk maakt op het eigendomsrecht en dat het voor de eigenaren van de kolencentrales te voorzien was, waardoor de overheid geen gehoor hoeft te geven aan de claim van de Duitse energiebedrijven.

“Deze uitspraak is een belangrijke overwinning voor het klimaat en de afbouw van fossiele brandstoffen. De uitspraak voorkomt dat vervuilende bedrijven die willens en wetens investeren in klimaatontwrichtende activiteiten hun verantwoordelijkheid kunnen ontlopen. Zij moeten nu zelf opdraaien voor hun genomen investeringsbeslissingen. Dat komt een eerlijke energietransitie ten goede”, aldus Bart-Jaap Verbeek, onderzoeker bij SOMO.

Kolengebruik tot 2055?

De Wet verbod op kolen bij elektriciteitsproductie (wvk) uit 2019 verbiedt het gebruik van kolen bij de opwekking van elektriciteit per 2030. Hiermee geeft het kabinet uitvoering aan de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs om de uitstoot van CO2 in Nederland te reduceren. RWE en Uniper openden in 2015 en 2016 nog twee gloednieuwe kolencentrales. Zij claimen dat de wvk onvoorzienbaar was, en elk toekomstperspectief voor de centrales weg neemt.

De bedrijven zeggen dat ze erop konden vertrouwen dat zij tot het einde van de levensduur van de centrales (minimaal 40 jaar) elektriciteit zouden mogen produceren met kolen, en dat deelname aan het Europese emissiehandelssysteem de enige verplichting zou zijn ten aanzien van CO2-uitstoot. RWE en Uniper stellen dat, door de wvk, de waarde van de kolencentrales sterk zijn gedaald, en dat  beide bedrijven grote schade zouden lijden. Daarnaast stellen RWE en Uniper dat de wvk als klimaatmaatregel niet effectief is, omdat de groeiende vraag naar elektriciteit door andere centrales in het buitenland zal worden opgevangen. Volgens de bedrijven legt de wvk een onevenredige last op de energiebedrijven, terwijl de hele Nederlandse samenleving profijt heeft gehad van de lage energieprijzen.

Volgens de rechtbank zijn de maatregelen die de Nederlandse overheid met het kolenverbod heeft getroffen om de CO2-uitstoot terug te dringen proportioneel, waarbij de belangen van de eigenaren voldoende in aanmerking zijn genomen. De rechtbank stelde vast dat ‘voor de eigenaren voorzienbaar was dat een dergelijk verbod zou worden opgelegd, als de uitstoot van de centrales vóór 2020 niet zeer sterk zou worden teruggebracht’. Daaraan hebben de MPP3-centrale van Uniper en de Eemshavencentrale van RWE niet voldaan. De rechtbank heeft ook meegewogen dat de eigenaren tijdens de geboden overgangsperiode met de kolencentrales nog opbrengsten kunnen realiseren en de schade beperken.

RWE en Uniper zullen waarschijnlijk in hoger beroep gaan.

Internationale arbitragezaak

RWE heeft ook nog een procedure lopen bij het International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) in Washington, waar een arbitragetribunaal bestaande uit drie advocaten kijkt of het kolenverbod in strijd is met het Energy Charter Treaty (ECT). Het ECT is een internationaal verdrag dat investeerders in de energiesector beschermt. De ICSID-procedure is momenteel geschorst voor een periode van acht maanden, in afwachting van een uitspraak in het door RWE ingestelde hoger beroep van het Duitse federale gerechtshof over de ontvankelijkheid van de internationale arbitrageprocedure. Uniper had ook een dergelijke ICSID-procedure aangespannen, maar zal deze naar alle waarschijnlijkheid op verzoek van de Duitse overheid intrekken.

Geplaatst in categorie:

Nieuws

Geschreven door:

Geschreven door: Bart-Jaap Verbeek

Gepubliceerd op: 30 november 2022