Rietsuiker in levensmiddelen vaak niet duurzaam geproduceerd

Het rapport Bittersweet van SOMO concludeert dat rechten van arbeiders en gemeenschappen in de productie van rietsuiker vaak in het geding zijn. Grote inkopers van rietsuiker zoals supermarktketens hebben daar vooralsnog nog te weinig oog voor.

Bittersweet

“Uit nieuw veldonderzoek in Malawi komt naar voren dat land van lokale gemeenschappen is afgepakt voor de uitbreiding van suikerrietplantages. Arbeidsomstandigheden voor werknemers die worden ingehuurd via onderaannemers op diezelfde suikerplantages zijn vaak onder de maat”, aldus Sanne van der Wal – senior onderzoeker van SOMO.

Volgens Bittersweet zijn duurzaamheidskwesties in de sector wijdverspreid. Het werk op suikerrietplantages is vaak onzeker en slecht betaald, en veiligheidsvoorschriften worden er niet altijd gerespecteerd. In sommige productielanden komt ook dwang- en kinderarbeid nog voor. De productie van suikerriet gaat ook regelmatig gepaard met milieuvervuiling en landroof.

Grootste inkopers tonen vooralsnog weinig belangstelling

Tachtig procent van de wereldwijde suikerproductie is afkomstig van suikerriet, waarvan hoogstens 4,5 procent duurzaam is gecertificeerd. Om aan de vraag naar suiker in Europa te kunnen voldoen wordt circa 20 procent van alle in Europa geconsumeerde suiker ingevoerd in de vorm van rietsuiker. Volgens een van de grootste suikerraffinaderijen van Europa vragen kopers echter zelden naar de herkomst van de suiker. Hoewel alle grotere Nederlandse supermarkten (Albert Heijn, Aldi, Lidl, Plus en Jumbo) beleid hebben dat on-duurzame praktijken in de toeleveringsketen moet tegengaan, heeft alleen Plus specifiek beleid voor de inkoop van suikerriet.

De grootste suikerinkopers van de wereld zijn niet open over de herkomst van hun suiker noch over de ingekochte volumes. Slechts één grote suikerinkoper, Coca-Cola, is van plan de namen van alle directe leveranciers te publiceren in 2016. Gebrekkige transparantie in deze keten vormt een belangrijke hindernis in de verduurzaming van de sector. Maatschappelijke organisaties kunnen bijvoorbeeld op deze manier de effectiviteit van het beleid dat suikerinkopende bedrijven voeren niet in de praktijk verifiëren.

De situatie in Malawi

Suiker hoort in Malawi bij de top drie van haar exportgewassen; de Europese Unie neemt een aanzienlijk deel van deze export af. De enige suikerproducent in het land is Illovo Sugar (Malawi) Limited, een dochteronderneming van het Britse Associated British Foods (ABF). Het onderzoek belicht werkgerelateerde gezondheids- en veiligheidsrisico’s, lage lonen, gebrekkige vakbondsvrijheid en een toename in uitzendwerk ten koste van (meer) vaste banen op dit bedrijf. Voor een recente uitbreiding van een suikerplantage van Illovo zijn boeren zonder compensatie van hun land gejaagd.