Tax Research Seminar

Grootschalige belastingontwijking door multinationals, en de rol die Nederland daarin speelt als ‘belastingparadijs’, heeft het afgelopen jaar veel aandacht gehad van media en ngo’s. Toch lijkt het onderwerp voor de media misschien haar grens te hebben bereikt.

Gedetailleerdere informatie dan tot nu toe is gegeven, zouden lezers volgens hen niet meer snappen wanneer het het in een krantenartikel – en dus met een beperkt aantal woorden – wordt uitgelegd. Dat was althans de opvatting van de journalisten die aanwezig waren op de tweede editie van het Tax Research seminar dat op 24 april werd georganiseerd door SOMO. Het interactieve seminar bracht academici, journalisten, Kamerleden en ngo’s samen om de stand van zaken te bespreken rond belastingontwijking door grote multinationals.

Het seminar was opgebouwd rond paneldiscussies voor journalisten, ngo’s en politici. Alle aanwezige partijen kregen de kans om de stand van zaken in hun werkveld toe te lichten. De journalisten in de eerste paneldiscussie, waaronder schrijvers van De Volkskrant en van het Financieele Dagblad, waren het met elkaar eens dat de media-aandacht over het onderwerp binnenkort mogelijk uit de kranten gaat verdwijnen. Eind mei wordt een rapport over de kosten en baten van het Nederlandse beleid verwacht. Tot die tijd zullen de kranten verslag blijven doen. Of belastingontwijking daarna nog een plek heeft in de media hangt af van wat er verder zal gebeuren, zowel in de politieke arena als in het publieke debat. Tot schrik van sommige aanwezigen vertelde de journalisten dat de toekomst van belastingontwijking als ‘trending topic’ enigszins onzeker is.

Onderzoek naar belastingontwijking

Het onderzoek van organisaties naar het ingewikkelde belastingontwijkingscircuit is en blijft in volle gang. Wetenschapper Francis Weyzig en SOMO-onderzoeker Katrin McGauran deelden in het tweede panel hun onderzoek naar ‘Treaty shopping’ door Nederland en de effecten van dubbele belastingverdragen op ontwikkelingslanden. De derde paneldiscussie met politici sloot hier op aan en werd ingeleid door Sol Picciotto van de University of Lancaster. Piciotto sprak over de ontwikkelingen in de internationale politiek en ‘unitary taxation’ als alternatief voor huidige regelgeving.

Internationaal imago Nederland

Niet alleen ngo’s, maar ook de politieke partijen hechten belang aan het onderwerp. Als afsluiter van het derde panel was het Tweede Kamerlid Arnold Merkies namens de SP aan het woord over de lobby-agenda van Nederland. In tegenstelling tot vorig jaar, zijn er meer Kamerleden actief bezig om het onderwerp hoog op de agenda van de Tweede Kamer te houden. Voor hen ligt niet alleen de nadruk op het internationale imago dat geschaad kan worden door het label ‘belastingparadijs’ waar Nederland nu mee te maken heeft. Belangrijker is dat het oneerlijke beleid moet veranderen, zodat Nederland geen spil meer kan zijn in de fiscale trucs van bedrijven.

Campagne en samenwerking

Met alle meningen en informatie op tafel, was het tijd om de dag af te sluiten met een levendige discussie. Met het mogelijk verdwijnen van belastingontwijking op de media-agenda in het achterhoofd, werden ideeën gepresenteerd over campagne-voering en samenwerkingsverbanden. Het is duidelijk dat voor velen belastingontwijking nog niet van tafel mag worden geveegd en er acties ondernomen zullen worden om belastingontwijking bij een groter publiek kenbaar te maken, het onderwerp op de media- en lobby-agenda te behouden en zo de schadelijke rol die Nederland in belastingontwijking speelt te beperken.