Toets MVO bij financieel aanbesteden

Met eis rond aanbesteding betalingsverkeer Belastingdienst slaat Financiën weg in die ze moet vasthouden

Alle aanbesteding van financiële diensten van het ministerie van Financiënmoeten heldere criteria bevatten voor maatschappelijk verantwoord ondernemen(MVO). Financiën publiceerde onlangs een Europese aanbesteding voor het betalingsverkeer van de Belastingdienst, met maatschappelijk verantwoord ondernemen als criterium.

Het is voor het eerst dat dit ministerie MVO als eis hanteert in een aanbesteding,na forse kritiek op het besluitvormingsproces rondom het huisbankierschap van de overheid. Het aangescherpte beleid is een stap in de goede richting mits het niet bij een incident blijft. Het ministerie geeft hierover nog geen duidelijkheid.

Aanbesteding huisbankierschap

Vorig jaar kreeg toenmalig minister van Financiën, Wouter Bos, de wind van voren vanuit de Tweede Kamer en maatschappelijke organisaties omdat er geen MVO-criteria waren opgenomen in de aanbesteding voor het huisbankierschap van de overheid. Hierdoor kreeg RBS, dat een aantoonbaar zwakker MVO-beleid voert dan veel Nederlandse banken, de opdracht en is sinds mei 2009huisbankier van de overheid. RBS ligt in Groot-Brittannië zwaar onder vuur vanwege investeringen in omstreden mijnbouwbedrijven (bijvoorbeeld het Indiase bedrijf Vedanta Resources), CO2-intensieve energiesectoren als teerzandwinning, en een discutabel beleid ten aanzien van clustermunitieproducenten. Mede dankzij die kritiek pakte het ministerie het nu anders aan. Maatschappelijke organisaties in het MVO-Platform hebben in het afgelopen jaar enkele stevige gesprekken met het ministerie gevoerd over de betreurenswaardige gang van zaken rondom het selectieproces voor het Nederlandse huisbankierschap en de uiteindelijke keuze voor RBS. De laatste gesprekken hierover verliepen positief: het ministerie formuleerde een helder MVO-criterium in de aanbesteding voor het betalingsverkeer van de Belastingdienst. Hierin staat voor het eerst het criterium: ‘De Inschrijver dient een beleid inzake Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) te hebben dat criteria stelt aan interne bedrijfsvoering, cliënten en de gehele financiële dienstverlening van de Inschrijver. De inhoud en implementatie van dit beleid dient publiekelijk kenbaar te zijn gemaakt.’ Het gaat hier om een zogenaamd ‘knock-out-criterium’: als een indiener hier niet aan voldoet, maakt deze per definitie geen kans op toewijzing van de opdracht.

MVO-beleid ook voor klanten

Het is zinnig dat, naast transparantie en MVO-beleid voor de eigenbedrijfsvoering, het ministerie in deze aanbesteding ook criteria stelt aan klanten en aan de hele financiële dienstverlening. Financiële instellingen staan aan het einde van vele en lange ketens. Verduurzaming van hun eigen bedrijfsvoering(bijvoorbeeld een schoner wagenpark of minder papierverbruik) is belangrijk. Een nog groter effect heeft echter het voeren van een maatschappelijk verantwoordinvesteringsbeleid; dit is immers hun core-business. Het is belangrijk dat dit nieuwe MVO-criterium vaste regel wordt en bovendien op termijn wordt aangescherpt. Uiteindelijk hoort de overheid toch geen zaken te doen met financiële instellingen die bijvoorbeeld verbonden zijn met bedrijven die clustermunitie produceren, mede gelet op het internationale verdrag hierover dat de regering heeft getekend. Hetzelfde geldt voor financiële instellingen die investeren in mijnbouwbedrijven met zeer slechte arbeidsvoorwaarden, of die investeren in extreem CO2-intensieve sectoren (bijvoorbeeld exploitatie van teerzanden). Dit staat uiteindelijk haaks op de Nederlandse en Europese klimaatdoelstellingen.

Peter Ras, is beleidsadviseur MVO van Oxfam Novib. Jora Wolterink iscommunicatiemedewerker bij BankTrack

Bron: Het Financieele Dagblad, 23-07-2010