Toolkit Tax Advocacy voor maatschappelijke organisaties

Overheidsinkomsten uit belastingen zijn van groot belang voor sociale en economische ontwikkeling in ontwikkelingslanden en kunnen hen minder afhankelijk maken van hulp. Maatschappelijke organisaties vinden belasting vaak een complex onderwerp. De toolkit Tax Justice Advocacy, die Christian Aid en SOMO op het World Social Forum in Senegal in februari hebben gepresenteerd, helpt maatschappelijke organisaties op weg bij strategieontwikkeling, onderzoek, lobby en communicatie in relatie tot ‘tax justice’.

Veel ontwikkelingslanden lopen broodnodige inkomsten mis als gevolg van een gebrekkige overheid. Zo beschikt een belastingdienst vaak over te weinig middelen en menskracht. Ook kennen de landen een grote informele sector die de belastinginning complex maakt of omdat corruptie het belastingstelsel ondermijnt. Internationale factoren hebben nog meer effect op lage belastinginkomsten. Onder druk van internationale financiële instellingen (IMF, Wereldbank) en van buitenlandse ondernemingen (mijnbouw e.d.) die in het land actief zijn, belastingmaatregelen die weinig bijdragen aan de eigen economische ontwikkeling. Multinationals krijgen geregeld belastingvermindering, terwijl ze nauwelijks tegemoet komen aan de beloofde technologieoverdracht en contracten voor binnenlandse bedrijven. Buitenlandse ondernemingen slagen daarbij erin afspraken zo naar hun hand te zetten dat ze geregeld aan belastingheffingen kunnen ontsnappen.

Armoedebestrijding

De Tax Justice Advocacy – a toolkit for civil society maakt duidelijk dat een rechtvaardig belastingstelsel cruciaal is voor de civil society. Belastingen zijn de bron van inkomsten voor publieke diensten zoals onderwijs en infrastructuur.
Belastingen kunnen bijdragen aan een herverdeling van welvaart en bijdragen aan armoedebestrijding. In vele ontwikkelingslanden betalen armen relatief meer, omdat de belasting op consumptie hoog is en die op inkomen verhoudingswijs lager. De Women’s Budget Initiative in Zuid-Afrika zette begin deze eeuw de overheid met succes onder druk om de btw af te schaffen op paraffine, dat door arme vrouwen veel wordt gekocht ter vervaardiging van bijvoorbeeld kaarsen.

Een transparant belastingstelsel kan bijdragen tot een goede verhouding tussen de overheid en haar burgers. De overheid die belastingen oplegt, kan beter door haar burgers ter verantwoording worden geroepen dan een overheid die louter inkomsten werft uit buitenlandse investeringen. Tenslotte kunnen belastingen duurzame economische activiteiten stimuleren. Btw op tabak kan de gezondheid van de burgers bevorderen. Belastingen kunnen bovendien bedrijven prikkelen over te gaan op milieuvriendelijke technologieën.
Vele maatschappelijke organisaties onderkennen daarom dat belastingpolitiek essentieel is in de strijd voor sociale en economische rechtvaardigheid.

Inhoud toolkit

Tax Justice Advocacy bestaat uit een theoretisch en praktisch deel. Zo is er een analyse over de betekenis van een functionerend belastingstelsel voor de samenleving. Aan de hand van talloze casestudies toont de handleiding maatschappelijk organisaties welke rol belastingen spelen in hun doelstellingen en campagnes. De toolkit bevat echter ook concrete tips voor succesvol lobbywerk en effectieve brieven aan beleidsmakers, voorbeelden van rollenspelen en workshops, én vele links naar relevante organisaties en informatiebronnen.

De toolkit is een resultaat van de samenwerking van Christian Aid en SOMO en een internationale referentiegroep, bestaande uit Tax Justice Network (TJN), TJN Africa en Action for Economic Reforms. Ook betrokken waren Jubilee South / Asia-Pacific Movement on Debt and Development (Philippines), Freedom from Debt Coalition (Philippines), AFRODAD (Zimbabwe), Perkumpulan Prakarsa (Indonesia) en Justice Initiative Facility Fund (Vietnam).

Download de Toolkit Tax Justice Advocacy

Bekijk de online versie op taxjusticetoolkit.org(opens in new window)