Turkse kinderen plukken hazelnoten

Stop Kinderarbeid vraagt Nederlandse bedrijven die Turkse hazelnoten verwerken in producten hun invloed aan te wenden om er voor te zorgen dat volwassen Turkse seizoenwerkers een leefbaar loon krijgen betaald, zodat kinderen niet meer hoeven tewerken. Stop Kinderarbeid vindt het ook belangrijk dat er in Turkije onderwijsvoorzieningen komen die kinderen van seizoensarbeiders in staat stellen onderwijs te volgen terwijl hun ouders seizoensarbeid verrichten. Dit alles naar aanleiding van een televisiereportage van Mehmet Ülger, ook redacteur van P+ People Planet Profit. Hij volgde een negenjarig meisje dat het einde van het schooljaar moest missen, omdat ze met haar familie van landarbeiders op reis moest. De uitzending leidde tot Kamervragen. Een breed scala van bedrijven zei niet te weten dat de ingekochte hazelnoten ook door kinderhanden waren geplukt.

"Wat we in ieder geval niet willen is een boycot van Turkse hazelnoten of een importban", zegt Sofie Ovaa, campagnecoördinator van Stop Kinderarbeid. "Daarmee los je de problemen niet op." Stop Kinderarbeid is een samenwerkingsverband van Hivos, de Algemene Onderwijsbond, ICCO, de Landelijke India Werkgroep, FNV Mondiaal en Stichting Kinderpostzegels Nederland.

Op 19 november begint Stop Kinderarbeid met een campagne die zich speciaal richt op de problematiek van de kinderarbeid in de Turkse hazelnootoogst. Zo gaat de documentaire Kinderen van het Seizoen van Mehmet Ülger in première. Onlangs zond de actualiteitenrubriek EenVandaag een deel van de reportage uit. Daaruit komt naar voren dat mogelijk honderdduizenden Turkse kinderen worden ingezet bij de oogst van hazelnoten en gedurende drie tot zes maanden geen onderwijs genieten. Ovaa: "We willen een dialoog aangaan met bedrijven als Verkade, Mars, Ahold, Unilever, Ferrero en Zonnatura/Wessanen. We hebben ze uitgenodigd aanwezig te zijn op 19 november."

Enkele bedrijven, waaronder Unilever en Zonnatura, hebben nog geen openheid van zaken gegeven over de herkomst van de hazelnoten die zij verwerken. Verkade heeft in een reactie op Ülgers documentaire laten weten geen bewijs te hebben dat zijn hazelnootproducten met kinderarbeid tot stand komen. "De mensen waarvan wij in Turkije hazelnoten kopen garanderen ons dat er bij het plukken en verwerken geen sprake is van kinderarbeid. Naar aanleiding van de reportage zullen we bekijken of we ons beleid nog moeten aanscherpen." Tonys Chocolonely plaatste direct na de uitzending een verklaring op de eigen website: "Ook Tonys Chocolonely heeft sinds een aantal maanden een chocolade reep met hazelnoten. Hazelnoten uit…Turkije. Op zich niet zo vreemd als je bedenkt dat daar de meeste hazelnoten vandaan komen. En we maakten er dan ook geen geheim van dat deze hazelnoten niet Fair Trade gecertificeerd zijn. Die zijn er namelijk niet. De Fairtrade Labelling Organization International FLO, richt zich namelijk alleen op de allerarmste landen en daar hoort Turkije niet bij. En dat is schrijnend, in dit daglicht."

Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, de brancheorganisatie van de supermarkten, laat bij monde van directeur Marc Jansen weten meer informatie over de hazelnotenpluk te willen. "Als er kinderarbeid mee gemoeid is, dan moeten we dat oplossen. Wij voelen ons deels verantwoordelijk. De hele keten van levensmiddelen, inclusief de supermarkten, moet hier iets mee doen."

Diverse Kamerleden hebben de ministers van Economische Zaken, Landbouw en Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van de documentaire. Uit onderzoek van SOMO blijkt dat Turkije met driekwart van de wereldwijde oogst de grootste producent van hazelnoten ter wereld is. Er werken 8 miljoen mensen in de Turkse hazelnotensector. De meeste hazelnoten die op de Europese markt terechtkomen zijn afkomstig uit Turkije. Deze noten komen terecht in een groot aantal producten – waaronder chocolade, ijs, hazelnootpasta, koekjes en notenmixen. Nederland voerde in 2006 bijna 2 miljoen kilo gepelde en ongepelde Turkse hazelnoten in, ofwel: ongeveer de helft van de Nederlandse invoer.

Bron: P+ People Planet Profit