Verdedigers van mensenrechten essentieel voor duurzame ontwikkeling

Ontwikkelingsbanken moeten bij hun investeringen wereldwijd de mensenrechten respecteren en er voor zorgen dat hun activiteiten verdedigers van mensenrechten en het milieu niet in gevaar brengen. Dat stelt SOMO in een gezamenlijke petitie die door 150 organisaties op het gebied van ontwikkelingshulp, mensenrechten en milieu is ondertekend.

Wereldwijde oproep om te verzekeren dat lokale gemeenschappen veilig kunnen deelnemen aan ‘door banken gefinancieerde projecten’

Grote investeringsbanken erkennen het belang van publieke participatie voor effectieve ontwikkeling, maar de ruimte voor veilige en daadwerkelijke participatie in ontwikkelingsprojecten is desondanks snel kleiner aan het worden. Overheden criminaliseren de activiteiten van mensenrechten- en milieuactivisten, leggen beperkingen op aan burgerinitiatieven, en laten toe dat intimidaties en aanvallen door particuliere bedrijven en veiligheidsdiensten onbestraft blijven.

Lydia de Leeuw, onderzoeker bij SOMO: “ Het is belangrijk dat internationale financiële instellingen (IFI’s) de impact onderkennen die hun ontwikkelingsprojecten hebben op mensenrechten. Zonder mensenrechten en veiligheid kan er geen sprake zijn van duurzame ontwikkeling. Aanvallen op verdedigers van de mensenrechten komen steeds vaker voor. We dringen er bij IFI’s op aan dat zij alles in hun vermogen doen om een omgeving voor publieke participatie te bevorderen waar mensen veilig hun mening kunnen uiten over ontwikkelingsinitiatieven die hen aangaan. ”

De petitie is gericht aan internationale financiële instituties, waaronder de Wereldbank, de Afrikaanse, Aziatische, Europese en Inter-Amerikaanse ontwikkelingsbanken, alsook de nieuwste instituties, de Asian Infrastructure Investment Bank en BRICS New Development Bank.

In maart 2016 werd Berta Cáceres, een bekende inheemse landrechten- en milieuactivist in Honduras, ‘s nacht in haar slaap vermoord. Twee van de verdachten waren werknemers van een bedrijf dat betrokken is bij de bouw van de Agua Zarca dam, een project waartegen Cáceres en haar organisatie COPINH (Consejo Cívico de Organizaciones Populares e Indígenas de Honduras) zich sinds lange tijd verzetten. Deze moord leidde tot een internationaal initiatiefvan maatschappelijke organisaties , wat eist dat de Nederlandse, Finse en Centraal-Amerikaanse banken die Agua Zarca financieren, rekenschap afleggen voor hun onvermogen te garanderen dat hun investeringen niet bijdragen aan mensenrechtenschendingen. Maar zoals recente rapporten aantonen, staat de zaak Cáceres niet op zichzelf.

De gezamenlijke petitie – International Financial Institutions’ responsibility to ensure Meaningful and Effective Participation in their Investments(opens in new window) – beschrijft gedetailleerd op welke manieren de instituties moeten “verzekeren dat de activiteiten die zij financieren de mensenrechten respecteren, en dat er ruimte is voor mensen om te participeren in de ontwikkeling van IFI projecten en IFI’s ter verantwoording  te roepen zonder voor hun veiligheid te hoeven vrezen.” De organisaties roepen de financiële instituties op om “bij al hun activiteiten de verwezenlijking van het recht op vrijheid van meningsuiting, vergadering en organisatie, evenals daaraan gerelateerde mensenrechten waaronder economische, sociale en culturele rechten, actief te ondersteunen.”

Meer informatie en verhalen van mensenrechtactivisten: www.rightsindevelopment.org(opens in new window)