Waarschuwing: meng privaat geld niet met publieke doelen

In de laatste jaren ontstond er een wildgroei aan beleidsinitiatieven die het gebruik promoten van private investeringen voor het behalen van doelstellingen die van oudsher onder de verantwoordelijkheid van de overheid vielen. Het gaat hierbij om hele diverse beleidsterreinen: van infrastructuur tot aan sociaal beleid. Samen vormen deze initiatieven een meer algemene trend waarbij de grens tussen publiek en privaat vervaagt.

Harnessing private finance to attain public policy goals?

Dit brengt risico’s met zich mee waar maatschappelijke bewegingen, het maatschappelijk middenveld en progressieve beleidsmakers zich bewust van zouden moeten zijn. Het SOMO rapport ‘Harnessing Private Finance to Attain Public Policy Goals‘ laat onder meer zien dat lage en middelhoge inkomenslanden in het bijzonder getroffen worden, omdat zij meer blootgesteld zijn aan de risico’s die gepaard gaan met een verhoogde afhankelijkheid van vluchtige geldstromen.

Dat bedrijven participeren in het realiseren van publieke goederen is niet nieuw. De regelingen die zijn onderzocht in dit paper zijn nieuw, in die zin dat het hier gaat om een nieuwe manier van private betrokkenheid: het gaat alleen om de financiële investering, niet over een daadwerkelijk partnerschap. De nieuwe initiatieven willen grote financiële portefeuilles aantrekken, met name pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Deze beleggers zijn niet geïnteresseerd in het actief beheersen van ondernemingen, maar alleen in financieel rendement. Zij geven een hogere prioriteit aan de liquiditeit van hun beleggingen en hebben de neiging om hun geld vaker te verplaatsen dan banken.